سهم انگلیس در جنگ افروزی و نابودی اقتصاد یمن

به گزارش مرکز پایش ستاد حقوق بشر، در حالی که انگلیس تلاش می کند خود را به عنوان یک میانجی بی طرف در شورای امنیت سازمان ملل در حمایت از روند صلح در یمن معرفی کند، همچنان به عنوان یک شریک امنیتی برای ائتلاف سعودی از طریق اشتراک گذاری اطلاعات، انتقال تسلیحات و کمک های نظامی عمل می کند.

این مشخصه یک روند کلی در سیاست خارجی انگلیس پس از عراق و افغانستان است، جایی که انگلیس امیدوار است بدون استقرار نیروهای رزمی انگلیس نفوذ خود را اعمال کند.

بر اساس گزارش گلوبال بریتین، فروش تسلیحات و حضور نظامی مشتشاری در بخش هایی از یمن، بسیاری از مفسران را نسبت به ادعاهای انگلیس مبنی بر اینکه هیچ نقشی در فرآیند عملیاتی ایفا نمی کند متقاعد نکرده است. آنچه در مورد رویکرد انگلیس به این مناقشه نیز آشکار است این است که تلاش نکرده گام های ملموس تری برای نشان دادن نفوذ مثبت خود بر سعودی ها از طریق تشویق آنها به اتخاذ یک روند مستقل برای ارزیابی تلفات غیرنظامیان و ویرانی تمدن و زیرساخت یمن در برابر اهداف نظامی و جنگ بردارد.

انگلیس باید برای نشان دادن تعهد خود به قوانین و هنجارهای بین المللی از فروش تسلیحات و هدایت میدانی مناطق بحرانی دست بردارد.

طبق گزارش یو کی فارن پلیسی، عربستان سعودی بخش های حیاتی جنگ خود علیه مردم یمن را به آمریکا و انگلیس واگذار کرده است. انگلیس صرفاً برای این جنگ تسلیحات تأمین نمی‌کند، بلکه پرسنل و تخصص لازم برای ادامه جنگ را نیز فراهم می‌کند. هواپیماهای انگلیسی توسط خلبان‌های آموزش دیده انگلیسی پرواز می‌کنند و در داخل عربستان سعودی توسط هزاران پیمانکار انگلیسی نگهداری و آماده می‌شوند.

جان باختن هزاران غیرنظامی در جنگ یمن

در حملات ویرانگر عربستان سعودی علیه یمن که منجر به کشته شدن هزاران غیرنظامی و ایجاد بزرگترین فاجعه انسانی جهان شده، از سلاح های ساخت انگلیس نیز استفاده می شود. انگلیس در کنار ایالات متحده یکی از تامین کنندگان اصلی تسلیحات عربستان سعودی است. این کشور همچنین تامین کننده عمده تسلیحات به امارات، یکی دیگر از کشورهای ائتلافی است که یمن را بمباران می کند.

به رغم شواهد قاطع مبنی بر نقض مکرر قوانین بشردوستانه بین‌المللی توسط ائتلاف متجاوز، انگلیس به حمایت از حملات هوایی عربستان سعودی و شرکای ائتلافی‌اش، ارائه تسلیحات و نگهداری و پشتیبانی مداوم ادامه داده است.
 

 دولت انگلیس پرسنل نیروی هوایی پادشاهی(RAF) را برای کار به عنوان مهندس و آموزش خلبانان و هدف‌گیران سعودی اعزام کرده است - در حالی که شرکت چند ملیتی تسلیحات، امنیت و هوافضای انگلیس (BAE Systems)، با قراردادی فرعی برای تامین تسلیحات، تعمیر و نگهداری و مهندسان در داخل عربستان سعودی، نقش مهم‌تری را ایفا می‌کند. زمانی که این تسلیحات به عربستان سعودی می رسد، دخالت انگلیس به پایان نرسیده است.

طبق گزارش گاردین، ارتش عربستان فاقد تخصص لازم برای استفاده و نگهداری از این سلاح‌ها برای مبارزه با یک جنگ هوایی پایدار است – بنابراین این شرکت تحت قرارداد دیگری با دولت انگلیس، خدماتی را ارائه می‌دهد که به عنوان خدمات «پشتیبانی» شناخته می‌شوند. در عمل، این بدان معناست که حدود 6300 پیمانکار انگلیسی در پایگاه‌های عملیاتی پیشرو در عربستان سعودی مستقر هستند. در آنجا، آنها خلبانان سعودی را آموزش می‌دهند و در شب و روز از هواپیماها به جهت پرواز هزاران مایل در سراسر صحرای عربستان تا اهدافشان در یمن، تعمیر و نگهداری ضروری را انجام می‌دهند.
 

استدلال دولت انگلیس مبنی بر اینکه اهداف و نوع مهمات و مکان عملیات ربطی به انگلیس ندارد، با این ادعا که می گوید «این تسلیحات نیست که مردم را می کشد، بلکه افرادی هستند که از آنها استفاده می کنند.» از منظر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی قابل قبول نیست.

از سال 2016، بسیاری از کشورها فروش تسلیحات به عربستان سعودی را لغو یا تعلیق کرده اند - از جمله اتریش، بلژیک، آلمان، فنلاند، هلند، نروژ، سوئد و سوئیس. اما انگلیس و آمریکا، که هواپیماهایشان ستون فقرات ناوگان جنگی عربستان سعودی را تشکیل می‌دهند، همچنان فروش تسلیحات جنگی به ائتلاف سعودی را  ادامه می دهند. پرسنل مهندسی- نظامی انگلیسی نقش مهمی در رفع ضعف نیروی نظامی هوایی عربستان ایفا کرده اند.

یکی از کارمندان سابق شرکت فروش تسلیحات (BAE Systems)،  به کانال 4 Dispatches به نقل از یک مقام ارشد سابق انگلیسی که در طول جنگ هوایی در عربستان سعودی کار می کرد گفت: پیمانکاران دولتی حدود 95 درصد از وظایف لازم برای آماده سازی، تهاجم و پشتیبانی بعدی را انجام می دهند. در داخل پایگاه‌های عملیاتی عربستان، هزاران پیمانکار انگلیسی مشغول به کار هستند تا ماشین جنگی را آماده و یا به حرکت درآورند. پیمانکاران انگلیسی توزیع بمب و سوخت گیری و کنترل لوازم یدکی هواپیما را هماهنگ می کنند.

پیمانکاران انگلیسی، خلبانان سعودی را برای انجام حملات بمباران خطرناک در کوه‌های ناهموار شمالی یمن و بر فراز شهرهای آن آموزش می‌دهند، بر سربازان سعودی نظارت می کنند تا بمب ها را روی هواپیماها بارگذاری کنند و برنامه هدف گیری و شلیک آنها را برای اهداف مورد نظرشان تنظیم کنند. آنها همچنین سیستم های راداری و شناسایی را مدیریت می کنند تا اطمینان حاصل کنند که هواپیماهای سعودی می‌توانند به اهداف خود حمله کنند و برگردند.
 

جان دوورل (John Doverell)، مدیر سابق دیپلماسی دفاعی وزارت دفاع که بین سال‌های 2001 تا 2003 یک وابسته دفاعی عربستان سعودی و یمن بود، در این زمینه می گوید: این روابط تجاری است که انگلیس را محکم در دام جنگ یمن نگه می دارد. بنیان آن یک قرارداد تسلیحاتی چند میلیارد پوندی بین دولت‌ها است که در سال 1985 به نام الیمامه امضا شد. این نوع قرارداد، نگهداری، آموزش و تسلیح مجدد هر هواپیمای انگلیسی فروخته شده به عربستان سعودی در زمان جنگ و زمان صلح توسط انگلیس را تضمین می کند.

این قرارداد بدون پایان است، به این معنی که شرایط آن، در دهه 1980 برای هواپیماهای تورنادو اعمال می شد، اکنون صادرات جت های جدیدتر تایفون BAE را پوشش می دهد. درست قبل از اینکه عربستان سعودی بمباران یمن را در سال 2015 آغاز کند، ریاض به طور خصوصی به انگلیس اطلاع داد که اگر دولت در همکاری نظامی خود تزلزل کند، دولت انگلیس را از نظر مالی تحت فشار قرار خواهد داد.»
 

انگلیس، در کنار ایالات متحده، تسلیحات و حمایت نظامی و دیپلماتیک را از ائتلاف به رهبری عربستان سعودی که مسئول بیشترین تعداد تلفات غیرنظامیان گزارش شده، بیشترین حملات هوایی مستقیم را انجام داده است.

گزارش هیئت کارشناسان سازمان ملل متحد بیان می کند که افراد در دولت های سعودی و امارات در قبال جنایات جنگی مسئول هستند و انگلیس را در میان کشورهای تامین کننده تسلیحات معرفی می کند که در صورت تحقق معیارهای همدستی مطابق با حقوق بین الملل مسئول این جنایات می باشند.
 

در همین حال سایت دیلی ماوریک (DAILY MAVERICK) در جولای سال 2021 با انتشار گزارشی افشاء کرد انگلیس یک واحد نظامی ویژه مخفی حدود 40 نفره در یمن دارد، جایی که آنها در حال آموزش نیروهای سعودی در میان بدترین فاجعه انسانی جهان هستند. گفته می شود که پرسنل انگلیسی در فرودگاه الغیده در استان محره در شرق یمن مستقر هستند، جایی که دیده بان حقوق بشر می گوید نیروهای سعودی زندانی را اداره می کنند که در آن زندانیان تحت شکنجه و رفتار غیرانسانی قرار می گیرند و نیروهای انگلیسی در بخش‌های تعیین‌شده فرودگاه مستقر هستند.

این گزارش همچنین افشاء می کند وظایفی که تاکنون به آنها محول شده آموزش نظامی و پشتیبانی لجستیکی است. گفته می‌شود از فوریه ۲۰۲۰ واحدهای پدافند هوایی انگلیس رادارهایی را در عربستان سعودی به کار گرفته‌اند که پهپادهای حوثی را ردیابی می‌کنند، استقراری که تاکنون ۲.۳ میلیون پوند برای انگلیس هزینه داشته است.

ریشه همزیستی نظامی انگلیس و عربستان

دیوید استرلینگ (David Sterling)، بنیانگذار SAS، از نفوذ خود در پادشاهی عربستان برای خرید هواپیماهای لایتنینگ انگلیسی، سیستم‌های رادار و خدمات داخل کشور استفاده کرد. این اقدام یک دهه بعد، رابطه عربستان و انگلیس را حتی بیشتر به هم نزدیک کرد. در سال 1979، انگلیس در وضعیت نابسامانی مالی قرار گرفت و توان خرید هواپیمای جنگی تورنادو را که در کنسرسیومی با ایتالیا و آلمان ساخته بود، نداشت. اگر انگلیس خواهان یک بازدارنده هوایی مستقل بود، به یک خریدار خارجی ثروتمند برای پرداخت یارانه به هزینه ناوگان خود نیاز داشت که صاحب بزرگترین ذخایر نفت جهان بود و این کشور مشتری کامل این ناوگان هوایی انگلیس بود. عربستان سعودی بهترین هواپیما را می خواست که با پول می توانست بخرد: F-16 آمریکایی.اما رژیم صهیونیستی به شدت مخالف این بود که یک کشور عربی هواپیماهایی را دریافت کند که بتواند F-16 های خود را به چالش بکشد اما ایالات متحده یک راه حل پیدا کرد که بر اساس چارچوب ناتو، از صادرات تورنادوهای انگلیس به خاندان سعودی حمایت شود که شوروی سابق را از خلیج فارس دور نگه می‌دارد و هزینه ارتقاء ناوگان خود را برای انگلیس کاهش می‌دهد. الیمامه به نتیجه رسید این بزرگترین معامله تسلیحاتی در جهان بود – و معامله ای که باعث نجات تولید اسلحه در انگلیس شد.

انحرافات دولت انگلیس برای پنهان کردن دخالت خود در جنگ یمن چیزی جز دروغ نیست. دولت انگلیس، ارتش و اقتصاد خود را به ثروتمندترین کشور جهان عرب متصل کرده است. تخمین زده می شود که عربستان سعودی سالانه 60 تا 70 میلیارد دلار برای جنگ ناکام خود هزینه می کند، تقریباً چهار برابر تولید ناخالص داخلی فعلی یمن، و پول کافی برای تأمین معیشت نسلی از یمنی ها.

تنوع تسلحات انگلیس در یمن

تسلیحات انگلیس نقش اصلی را در جنگ یمن ایفا می کند. دولت انگلیس اعتراف می کند که ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان سعودی با استفاده از تسلیحات ساخت شرکت های انگلیسی که نشان دهنده فروش میلیاردها پوند تسلیحات است، به این کشور حمله کرده است. بیش از نیمی از هواپیماهای جنگی عربستان سعودی که برای حملات بمباران استفاده می‌شوند، توسط انگلیس تامین می‌شوند. گزارشگران مستقل و وابسته به سازمان ملل متحد در حملات مختلف با اهداف نظامی و غیرنظامی قطعات تسلیحاتی را کشف کرده‌اند که نشان‌دهنده استفاده از سلاح‌های ساخت انگلیس در یمن است.

تجهیزات مورد استفاده ساخت انگلیس
 

هواپیما: هواپیماهای Typhoon و Tornado که توسط شرکت تسلیحات انگلیس (BAE Systems) ساخته شده‌اند، محور اصلی این حملات بوده‌اند. دولت تأیید کرده است که آنها در ماموریت های جنگی در یمن به کار گرفته شده اند. در طول بمباران، هواپیماهای دیگر تایفون همچنان از سایت منطقه وارتون متعلق به این شرکت به عربستان سعودی تحویل داده می شد.

بمب و موشک: انگلیس همچنین اذعان کرده که تسلیحات هدایت شونده دقیق ارائه شده توسط انگلیس در یمن استفاده شده است: بمب‌های Raytheon's Paveway IV: در سال 2014، Raytheon UK اولین قرارداد صادراتی برای Paveway IV به مبلغ 150 میلیون پوند (247 میلیون دلار) برای فروش 2400 بمب به عربستان سعودی منعقد شده است. در سال 2017، یک مقام وزارت دفاع فاش کرد که انگلیس به پرسنل نیروی هوایی عربستان در استفاده از Paveway IV آموزش داده است. بمب های PGM500 MBDA و موشک های Brimstone و Storm Shadow ، موشک های (ضد تشعشع)  ALARM BAE. علاوه بر این، مهمات هدایت شونده دقیق سری (Hakim)، بمب 500 پوندی ساخته شده توسط GEC-Marconi Dynamics (که متعاقباً توسط BAE Systems خریداری شد) در یمن استفاده شده است. بر اساس گزارش SIPRI، انگلیس بین سال‌های 1989 تا 1998 میلادی، 1750 مورد Hakim  به امارات تحویل داده است.

بمب های خوشه ای: دسامبر 2016، دولت انگلیس سرانجام اعتراف کرد که بمب های خوشه ای ساخت این کشور نیز در درگیری به کار گرفته شده اند.


بدترین بحران انسانی جهان
 

بر اساس گزارش وب سایت سازمان ملل متحد، جنگ یمن بدترین بحران انسانی جهان را ایجاد کرده است. برنامه توسعه سازمان ملل متحد تخمین زده که تا پایان سال 2021، 377000 نفر در نتیجه جنگ جان خود را از دست داده اند. از این تعداد، 154000 مورد مستقیماً به دلیل درگیری مسلحانه جان باخته اند، در حالی که بقیه - حدود 223000، یا 59٪ به دلایل غیرمستقیم، مانند بیماری، گرسنگی، و عدم مراقبت های پزشکی مناسب جان خود را در نتیجه جنگ از دست داده اند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) تخمین زده است که در سال 2021، یک کودک در هر 9 دقیقه در نتیجه درگیری جان خود را از دست می دهد - که به معنای مرگ بیش از 58000 نفر در طول سال است.

به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد بیش از 20 میلیون نفر - دو سوم جمعیت یمن - در ژانویه 2022 به کمک های بشردوستانه نیاز داشتند که 12.1 میلیون نفر از آنها «نیاز فوری و جدی» لازم داشتند. بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا، در آغاز سال 2022، 16.2 میلیون نفر از «ناامنی غذایی»  رنج برده اند و 2.3 میلیون کودک زیر 5 سال و 1.2 میلیون مادر باردار و شیرده از سوء تغذیه حاد رنج می بردند. در نوامبر 2018، Save the Children تخمین زد که از زمان شروع جنگ، 85000 کودک ممکن است از گرسنگی مرده باشند.
 

گرسنگی: گرسنگی در یمن یک فاجعه کاملاً انسان‌ی است که نتیجه جنگ ویرانگر در این کشور و استراتژی‌ها و تاکتیک‌های اتخاذ شده توسط ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان سعودی است. برخی از این استراتژی‌ها استفاده عمدی از گرسنگی به عنوان سلاح جنگی است که جنایت جنگی محسوب می‌شود.

جابجایی افراد: 4 میلیون نفر، حدود 13 درصد از جمعیت یمن، در حال حاضر آواره هستند که منابع درآمد، تغذیه، آموزش، بهداشت، ازدواج و فرزندآوری آنها را مختل کرده است.

تخریب زیرساخت ها و فعالیت های اقتصادی: جنگ، به‌ویژه بمباران توسط ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی، کارخانه‌ها، جاده‌ها، پل‌ها، بنادر و شبکه‌های توزیع را ویران کرده و باعث ورشکستگی و بیکاری گسترده شده و در عین حال عرضه مواد غذایی و سایر کالاها به بازار را بسیار سخت‌تر کرده است. تولید در بسیاری از مناطق به دلیل کمبود سوخت و آذوقه متوقف شده است، کارگران در گروه های مسلح استخدام شده، آواره، مجروح و کشته شده اند. در سال 2016، ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان سعودی کنترل بر بانک مرکزی یمن را به دست گرفت و فوراً پرداخت حقوق، مستمری، و پرداخت های رفاه اجتماعی دولت به مناطق تحت کنترل حوثی ها را متوقف کرد و به شدت مانع از توانایی دریافت کنندگان این پرداخت ها برای خرید غذا شد. ریال یمن به شدت ارزش خود را از دست داد و واردات، که یمن به شدت به آن وابسته است، بسیار محدود شد؛ همه اینها به کاهش شدید قدرت خرید مردم یمن منجر شد و غذا را حتی زمانی که در دسترس است غیرقابل خرید کرد .
 

فروپاشی سیستم بهداشت و درمان: سیستم مراقبت های بهداشتی یمن به دلیل بمباران مکرر بیمارستان ها و سایر مراکز مراقبت های بهداشتی و همچنین جابجایی و اختلال عمومی که در بالا توضیح داده شد، تا حد زیادی سقوط کرده است. این امر ارائه مراقبت های پزشکی مناسب را برای کسانی که از اثرات درگیری رنج می برند بسیار دشوارتر و شیوع بیماری را بدتر کرده است و کسانی که از سوء تغذیه رنج می برند بسیار آسیب پذیر هستند. در پایان سال 2021، تنها 50 درصد از امکانات بهداشتی در یمن فعال بودند. در آوریل 2017، بدترین اپیدمی وبا در جهان در یمن با حدود 2 میلیون مورد مشکوک تا اوت 2019 ، 3500 مرگ مرتبط با آن به وقوع پیوست. فروپاشی سیستم‌های بهداشتی، آب و فاضلاب،  دسترسی منظم 14.5 میلیون نفر را به آب سالم و سرویس‌های بهداشتی قطع کرده است و توانایی شیوع این بیماری را افزایش داده است.
 

محاصره یمن توسط ائتلاف متجاوز سعودی: ائتلاف به رهبری عربستان حریم هوایی یمن را کنترل می‌کند و فرودگاه بین‌المللی صنعا را از اوت 2016 به روی پروازهای تجاری بسته است. ائتلاف متجاوز همچنین بنادر یمن تحت کنترل حوثی ها را محاصره کرده است. در نوامبر 2017، سعودی‌ها و متحدانش به مدت 16 روز، تمامی بنادر یمن را محاصره کردند و تهدید به فاجعه فوری کردند، هرچند که متقاعد شدند که از طریق فشار بین‌المللی این محاصره را برطرف کنند. این محاصره توسط کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل به عنوان مجازات دسته جمعی و جنایت جنگی توصیف شده است. با این وجود، علیرغم ایجاد یک مکانیسم راستی‌آزمایی و بازرسی سازمان ملل برای یمن (UNVIM) در سال 2016 برای بازرسی کشتی‌های ورودی و یافتن سلاح و سایر کالاهای غیرقانونی، عربستان سعودی بر اعمال بازرسی‌های اضافی خود اصرار دارد. عفو بین‌الملل در ژوئیه 2018 این سیاست را به‌عنوان خفه کردن یمن توصیف کرد و این اقدامات تا به امروز ادامه داشته است.
 

از بین بردن معیشت و رفاه: یکی از موذیانه ترین راهبردهای ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان سعودی در ادامه جنگ در یمن، تخریب پایه های اقتصادی و اجتماعی جامعه در مناطق تحت کنترل حوثی ها با هدف قرار دادن زیرساخت های کلیدی، کارخانه های غیرنظامی و حتی ابزارهای حفظ زندگی است. با هدف قرار دادن کشاورزی و تولید و توزیع مواد غذایی. استراتژی های ائتلاف در جنگ یمن نوشته زیرساخت‌های حمل‌ونقل بارها مورد هدف قرار گرفته‌اند که مشکل توزیع مواد غذایی و سوخت در سراسر این کشور را افزایش داده است، که عاملی کلیدی در شرایط قحطی‌ در یمن است. چنین حملاتی به زیرساخت‌های غیرنظامی، حتی در جایی که تلفات مستقیم غیرنظامی وجود نداشته باشد، نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه است. شاید تکان دهنده ترین، هدف قرار دادن عمدی تأسیسات کشاورزی، غذا و آب است. در شهر بندری کلیدی الحدیده، انبارها و مراکز توزیع مواد غذایی، یک کارخانه آرد و سایر تأسیسات تولید و توزیع مواد غذایی بمباران شده است. در همین حال، در امتداد سواحل دریای سرخ، بنادر ماهیگیری و قایق ها هدف حملات مکرر بوده اند.
 

طبق گزارش تلویزیونی آی ۲۴ نیوز، ژوئن سال گذشته، دادگاه استیناف، سیاست صادرات تسلیحات دولت انگلیس در قبال عربستان را غیرقانونی تشخیص داد. دادگاه دولت را از صدور مجوزهای جدید برای عربستان سعودی منع کرد و این کشور را مجبور کرد تصمیمات گذشته خود را مجدداً بررسی کند. اکنون هفت ماه از آن حکم می گذرد. حتی یک کلمه اساسی از دولت انگلیس در مورد پیرشفت بررسی آن شنیده نشده است، چه برسد به نتیجه. در ماه سپتامبر، دولت انگلیس اعتراف کرد که "سهوا" مجوزهای جدیدی برای صادرات تسلیحات به ائتلاف متجاوز تحت رهبری عربستان سعودی صادر کرده که می تواند در جنگ یمن استفاده شود.