به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، یورو آبزرور در توصیف شرایط وخیم زندان های اتحادیه اروپا می نویسد: ازدحام و شرایط غیرانسانی در زندان‌های اروپا مشکلاتی دیرین هستند.

دادگاه اروپایی حقوق بشر به‌کرات در زندان‌های دولت‌های عضو اتحادیه اروپا متوجه تخطی از اکثر معیارهای اولیه حقوق بشر شده است و شیوع کووید-۱۹ در سرتاسر اروپا فوریت جدیدی برای رفع این مسائل مطرح کرده است.

سازمان‌های شبکه حقوق بشر جاستیسیا (JUSTICIA) در سرتاسر اروپا خواستار اقدام فوری در این خصوص شده‌اند.

حتی بدون در نظر گرفتن اینکه ما در میانه یک بیماری همه‌گیر هستیم، زندانیان، به‌دلیل دسترسی ضعیف به بهداشت و امکانات سلامت و هم‌چنین وجود شرایط غیربهداشتی، یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار نسبت به بیماری‌های واگیردار هستند.

افزایش تنش و خشونت در زندان‌های اروپایی

همانطور‌ که همه ما می‌دانیم، یکی از مهم‌ترین ملاک‌های سلامت عمومی برای شکست کووید-۱۹ محدودیت تماس‌ها و نزدیکی‌های فیزیکی است.

اما در زندان این محدودیت تقریباً غیرممکن است - مشخصاً به‌دلیل ازدحام جمعیت. از آن‌جایی که برخی کارکنان زندان به ویروس مبتلا شده‌اند و ملاقات‌ها هم قطع شده‌اند، تنش و خشونت نیز در زندان افزایش یافته، و منجر به خطرات بیشتری درخصوص زندگی و مرگ زندانیان و کارکنان زندان شده است.

بهترین راه برای پاسداشت سلامت عمومی و امنیت و محافظت از حق زندگی، کاهش تعداد افرادی است که در حبس هستند. از این رو سازمان‌های حقوقی در سرتاسر اروپا از دولت‌ها خواسته‌اند تا زندانیان را آزاد کنند.

خوشبختانه، بسیاری از دولت‌های عضو اقداماتی در جهت کاهش تعداد زندانیان انجام داده‌اند. از جمله این اقدامات می‌توان این موارد را نام برد: آزادسازی پیش از موعد برخی از دسته‌های زندانی (در کشورهایی از جمله هلند، ایرلند و فرانسه)؛ افزایش استفاده از بازداشت خانگی (از جمله در اسپانیا و ایتالیا)؛ به تعویق انداختن آغاز دوره محکومیت (از جمله در آلمان و جمهوری چک). گام‌هایی هم‌چون این موارد منجر به کاهش هزاران زندانی در زندان‌ها شده است (برای مثال در ایتالیا ۷۰۰۰ زندانی و در فرانسه ۱۰۰۰۰ زندانی کاهش یافته‌اند).

متأسفانه، همه کشورها این گام‌ها را برنداشته‌اند، از جمله کشورهایی که مشکلات شدیدی در زمینه ازدحام جمعیت زندان‌ها دارند.

مجارستان، رومانی، بلغارستان و سوئد هیچ گامی برای کاهش استفاده از حبس برنداشته‌اند و دیگر کشورها، از جمله یونان،  گویا منتظرند تا کووید-۱۹ در زندان‌ها شیوع پیدا کند و پس از آن دست به اقدام بزنند.

علاوه بر این نگرانی‌هایی در این خصوص وجود دارد که طرح آزادسازی زندانیان درست عمل نکند چرا که این طرح نیازمند استفاده از پابندهای الکترونیکی است در حالی که برخی کشورها (از جمله هلند) فاقد این امکانات هستند.

بی گناهانی که قرار نیسست آزاد شوند

ممکن است کشورهایی که صرفاً اجرای حکم زندانیان را به تعویق انداخته‌اند با افزایش تعداد زندانیان در آینده مواجه شوند. در حالی که برخی زندانیان محکوم آزاد شده‌اند، همة بازداشت‌شدگان پیش از محاکمه مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند.

با وجود اینکه فرض بر بی‌گناهی این افراد است اما این گروه - که در بسیاری از دولت‌های عضو بیش از یک سوم جمعیت زندان‌ها را تشکیل می‌دهند - در طرح آزادسازی لحاظ نشده‌اند.

درواقع، تعویق جلسات محاکمه، در نتیجه بسته شدن دادگاه‌ها، به این معناست که افراد برای زمان‌های طولانی‌تری پیش از محاکمه‌شان بازداشت خواهند ماند.

اکثر کشورها تلاش کرده‌اند تا دادگاه‌های خود را برای جلسات فوری حبس باز نگه دارند، اما این اتفاق عمدتاً مبتنی بر فناوری‌های آزموده‌نشده از راه دور است که ممکن است برای متهم زیان‌بخش باشد.

این واقعیت که بسیاری از متهمان محبوس نمی‌توانند طی دوران قرنطینه وکلای خودشان را ببینند نیز مسائل را حادتر کرده است. لازم است اقدامات بسیار بزرگ‌تری برای خارج کردن افراد متهم از حبس، تا جای ممکن، انجام شود.

افزایش انزوای زندانیان

یکی از نگرانی‌های رایج افزایش انزوایی است که زندانیان تجربه می‌کنند. یکی از نخستین گام‌هایی که بسیاری از دولت‌های عضو در پاسخ به کووید-۱۹ برداشته‌اند این بوده است که ملاقات زندانیان را ممنوع اعلام کنند (برای مثال در بلژیک، کرواسی، سوئد، بلغارستان و اسلوونی) و زندانیان جدید را در انزوا قرار دهند (برای مثال بلژیک، ایرلند و اتریش).

در حالی که می‌توان فهمید این گام‌ها منجر به اضطراب عمیق زندانیان و خانواده‌هایشان شده است که در برخی محل‌هابه شورش‌های زندان منتج گشته است. تصور کنید از ترس سلامتی عزیزتان در وحشتید اما تقریباً هیچ راهی برای ارتباط با او ندارید.

علاوه بر این زندانیان برای دسترسی به وکیل، مکانیزم‌های اعتراض (اگر برای مثال قربانی خشونت باشند، چیزی که در زندان‌ها در شرایط عادی بسیار رایج است)، و هم‌چنین حمایت بیرونی از طرف روانکاو و نمایندگان دینی دچار چالش هستند.

انگلیس و فرانسه نیز درگیر ابتلای بالای زندانیان به کرونا

شواهد از کشورهایی هم‌چون ایالات متحده، انگلستان و فرانسه همگی نشان از خطر شیوع کووید-۱۹ در زندان‌ها دارد. بسیاری از زندانیان اروپایی تاکنون با شیوع پاندمی در ازدحام سیستماتیک، شرایط بد و نارضایت‌بخش خدمات بهداشتی به‌سر برده‌اند.

بدون سرمایه‌گذاری کافی و کاهش‌های عمده در تعداد زندانیان، دشوار می‌توان باور کرد که گام‌های پیشگیرانه کارایی برای محافظت از حق زندگی و حق سلامت زندانیان و کارکنان زندان برداشته شده است. گام‌هایی از جمله: آزمایش کووید-۱۹، دسترسی به آب و محصولات بهداشتی.

هرچند، عدم شفافیت برآورد اقدامات پاسدارانه را غیرممکن کرده است و در اکثر دولت‌های عضو بازدیدهای محلی مستقل از زندانیان متوقف شده است و به این ترتیب نظارت محل‌های حبس محدود شده است.

ما امروز، بیش از از هر زمان دیگر، نیاز داریم تا راه‌های خلاقانه‌ای برای روشنایی بخشیدن به آنچه در زندان‌های اروپا رخ می‌دهد پیدا کنیم. زندانیان از جمله آسیب‌پذیرترین اقشار نسبت به ویروس هستند و متکی به محافظت دولت از خودشانند.