ملا عبدالغنی برادر معاون سیاسی گروه طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان از سوی دو طرف توافق صلح میان طالبان و آمریکا را به امضا رساندند.
آنچه از اظهارات مقامات دولت افغانستان، مقامات آمریکایی و مقامات گروه طالبان برمیآید، این است که هیچ کدام از طرفین به آینده پایبند بودن طرف مقابل به تعهدات و مفاد مندرج در این توافقنامه خوشبین نبوده و همچنان خود را برای روزهای برهم خوردن این توافق آماده میکنند.
«شهرزاد اکبر» رئیس کمیسیون حقوق بشر افغانستان با اشاره به توافق آمریکا و طالبان گفت: این توافق صلح در افغانستان نمیآورد و به جنگ و خونریزی در این کشور پایان نمیدهد.
رئیس کمیسیون حقوق بشر افغانستان افزود: صلح نیازمند آن است که دولت افغانستان و نخبگان سیاسی نسبت به ایجاد اتحادی قوی و فراگیر در افغانستان متعهد باشند، ماموریتی که به دلیل تحولات اخیر پیچیدهتر شده است.
طبق گزارش تسنیم، دو طرف کماکان نسبت به اجرای تعهدات بهدیده شک مینگرند، از سوی دیگر قرار است تا دو هفته آینده مذاکرات بینالافغانی میان گروه طالبان و طرف معرفیشده از داخل افغانستان برگزار شود، اما اعلام نتایج نهایی انتخابات افغانستان در هفته گذشته باعث شده تا هماکنون شاهد شکافی جدی در بدنه رهبران سیاسی کابل باشیم و اینکه قطعاً امکان زمان نزدیک تجمیع این رهبران بر سر یک هیئت جامع و فراگیر برای حضور در مذاکرات بینالافغانی با گروه طالبان بعید بهنظر میرسد.
نکته قابل تأمل دیگر، این است که نه آمریکا، نه گروه طالبان، نه حکومت حاکم کنونی در افغانستان و نه رهبران سیاسی این کشور، هیچ کدام طرح و نقشه راهی مشخص برای آینده حکومتداری در این کشور ندارند. حال این سؤال مطرح میشود: با توجه به همه این بدبینیها و کموکاستها و عدم برنامهریزیها چرا توافق صلح میان آمریکا و طالبان با این عجله به امضا رسیده است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای پیروزی در انتخابات 2020 ریاست جمهوری این کشور، نیاز به پایان دادن به طولانیترین جنگ تاریخ آمریکا دارد. او پس از سر کار آمدن با افزایش چندهزارنفری در تعداد نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان تلاش کرد از طریق نظامی و حملات گسترده بمبافکنهای خود گروه طالبان را به زانو در آورد، اما پس از حدود 2 سال نه اینکه در این اقدام موفق نبود، بلکه براساس گزارشهای نهادهای معتبر امنیتی آمریکا گروه طالبان قدرتمندتر از همه 20 سال گذشته به حیات خود در افغانستان ادامه داد.
او که خود را به سال آخر دور نخست ریاست جمهوری خود نزدیک میدید، تصمیم گرفت تا از طریق سیاسی از منجلاب افغانستان خود را بیرون بکشد. همانطور که شاهد هستیم در این توافق گروه طالبان، آمریکاییها را مجبور به خروج از افغانستان طی کمتر از یک سال و نیم کرده است. از سوی دیگر طالبان با این توافق توانسته سند آزادی 5 هزار زندانی خود را کتباً از آمریکاییها و در حضور 30 کشور و سازمان بینالمللی بگیرد.
آمریکاییها پس از حدود 20 سال حضور نظامی و همهجانبه در افغانستان خواهان رها کردن تمام منافع خود در این کشور نیستند و بهراحتی خاک افغانستان را ترک نخواهند کرد. ترامپ برای پیروزی در انتخابات آتی با عجله فراوان این توافق را به امضا رسانده و عکس یادگاری این وزارت خارجه خود با طالبان را گرفته است، اما او طرف مقابل خود را بهخوبی نمیشناسد، طرف مقابل او یک گروه شبهنظامی است که تعهدات یک دولت مستقل و شناختهشده بینالمللی را ندارد.
او بهزعم خود ابتدا توافق را به امضا رسانده است و در آینده میتواند بهبهانههای مختلف زیر این توافق بزند و طالبان هم بهخاطر پایبندی به این تعهد مجبور است سلاح خود را بر زمین بگذارد، اما باید گفت طالبان تا اینجای کار علاوه بر تمام امتیازاتی که از طرف آمریکایی گرفتهاند، حاضر به خلع سلاح و اجرای آتشبس عمومی در افغانستان نشدند، این بدان معنی است که طالبان تمام بدنه نظامی خود را در سراسر افغانستان حفظ خواهد کرد و بهمحض اینکه آمریکاییها ذرهای از این توافق عدول کنند بار دیگر آتش جنگ در افغانستان شعلهور خواهد شد.
باید ترامپ، وزارت امور خارجه آمریکا و مشاوران او در عرصه افغانستان را بازنده نهایی توافق صلح دانست. اگر تاکنون چیزی حدود کمتراز 50 درصد از مردم افغانستان هنوز هم علاقهای به حضور آمریکا در کشورشان داشتند از این تاریخ تمام ملت افغانستان شاهد خیانت و خباثت آمریکاییها در قبال خود هستند. از این پس علاوه بر گروه طالبان مردم افغانستان نیز بهصورت جدی مخالف حضور آمریکا در کشورشان خواهند بود.