گروه دیده بان حقوق بشر مستقر در آمریکا، مدعی مخالفت با خشونت های دولتی و دفاع ازحقوق بشر- با جهت گیری آشکار در قبال جنایات رژیم صهیونیستی، در واکنش به حمله کماندوهای این رژیم به ناو آزادی، موضعی همسو با آمریکا و در تقابل با افکار عمومی سراسر جهان اتخاذ کرد
به گزارش ایرنا به نقل از سایت خبری ریل نیوز، حامیان اسرائیل، اغلب، گروه دیده بان حقوق بشر را به سوگیری نسبت به اسرائیل و حتی ضدیت با یهود متهم میکنند.
به عنوان مثال، در مقاله بلندبالای اخیر نشریه نیو ریپابلیک آمده است، این گروه، به گونهای غیرمنصفانه توجه خود را به اشتباهات اسرائیل معطوف کرده است.
الن درشوویتز، استاد دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد نیز گفته است: هرگاه پای اسرائیل به میان میآید، دیده بان حقوق بشر، به عمد چشمان خود را می بندد و دشمنان اسرائیل موفق شدند اعتبار این سازمان را که روزی مهمترین سازمان حقوق بشر بود، به طور کامل تضعیف کنند و به تحلیل ببرند.
اینگونه انتقادها در مورد دیده بان حقوق بشر فراوان است. با توجه به طرح این انتقادهای شدید اللحن، اینگونه انتظار میرفت که این گروه باید از حمله ۳۱مه اسرائیل به ناو آزادی حامل کمکهای بشردوستانه به مردم غزه، به صراحت انتقاد میکرد.
اما، دیده بان حقوق بشر، به رغم هشدارهای منتقدان، در مورد این حمله هولناک، سکوتی عمیق پیشه کرد. هرگاه سخن از این حمله به میان آمد، این گروه نیز به موضع آمریکا، متحد وفادار اسرائیل، تاسی کردند.
بررسیهای انجام شده درباره پایگاه اطلاع رسانی این گروه، نشان میدهد، این گروه، تنها چهار بار مسئله حمله به ناو آزادی غزه را به میان کشیده است.
این در حالی است که عفو بینالملل -نزدیکترین همتای این گروه- ۱۷ بار به طرح این حمله پرداخت و از عبارات و لحن شدیدتری برای محکوم کردن آن استفاده کرده است. تفاوت ناموزون نحوه واکنش این دو گروه مرتبط با حقوق بشر در قبال حمله به ناو آزادی غزه، به بروز تردیدی اساسی درباره عملکرد بزرگترین و مشهورترین سازمان حقوق بشر در اذهان دامن میزند.
حمله کماندوهای اسرائیل به این کشتی موجب کشته شدن ۹فعال حقوق بشر شد که طبق نمونه برداریهای انجام شده، بیشتر آنها از ناحیه سر و از فاصله نزدیک مورد اصابت گلوله قرار گرفته بودند.
میلیونها نفر از مردم سراسر جهان، در واکنش به این اقدام به خیابان ها آمدند و دولتهای جهان، سازمان ملل، و سایر سازمانهای غیر دولتی، گروه ها و فعالان حقوق بشر، یکی پس از دیگری، این حمله را محکوم کردند و خواستار تحقیق فوری بینالمللی درباره این مسئله و پایان دادن به حصر غزه شدند.
حتی ترکیه -از متحدان نزدیک آمریکا و اسرائیل- نیز در واکنشی شدید اللحن به این حمله، از آن به عنوان مصداق تروریسم دولتی یاد کرد که روابط دو کشور را در معرض تهدید قرار داده است.
گروه دیده بان حقوق بشر در بیانیههای پیشین خود، از محاصره غزه به عنوان نوعی مجازات جمعی یاد کرده بود. آمریکا و اسرائیل، در مقابل این فشارها و واکنش بینالمللی برای انجام تحقیقات، عملا تنها ماندند.
اسرائیل نه تنها به انجام بازرسیهای مستقل اعتراض کرد بلکه، از رائه کلیه تصاویر و عکسهای توقیف شده خبرنگاران و فعالان حاضر در ناو آزادی نیز امتناع کرد و تنها بخش کوچکی از آنها را که به شدت فیلتر شده بود، منتشر کرد.
در مقابل، واشنگتن به این امید که انجام تحقیق از سوی خود اسرائیل بتواند سر و صداهای ناشی از خشم بینالمللی را آرام سازد، اسرائیل را وادار کرد تا خود، درباره این مسئله تحقیق کند و جالب اینجاست که گروه دیده بان حقوق بشر_سازمانی که مدعی مخالفت با خشونت دولتی و حمایت از حقوق بشر است_ از موضع آمریکا و اسرائیل حمایت کرد و خواستار انجام تحقیق از سوی اسرائیل شد.
حمایت این گروه از تحقیق از سوی اسرائیل از بعد توفیق احتمالی، با یافته های پیشین این گروه مغایرت داشت. با توجه به سابقه اسرائیل و ارتکاب کشتار غیر قانونی نیروهای مسلح اسرائیل، این گروه در بیانیه ۳۱مه در مورد ناو آزادی اذعان کرد که جامعه بینالمللی باید از نزدیک ناظر هر گونه بررسی و تحقیق باشد تا از مطابقت آن با معیارهای بینالمللی و مجازات عاملان خاطی اطمینان حاصل کند.
این بیانیه نیز در موضع مخالف سازمان عفو بینالملل قرار گرفت که در بیانیه ۱ژوئن، بر انجام تحقیق بینالمللی در مورد کشتار سرنشینان ناو کمک رسان در آبهای بینالمللی تاکید کرده بود.
متعاقب این امر، اسرائیل برای کاهش لطمات وارد شده به وجههاش بعد از شبیخون به این کشتی غیر نظامی و غیر مسلح، از کاهش محدودیتها و سختگیری ها در زمینه محاصره غزه خبر داد. البته، در حقیقت این تغییرات ظاهری در سیاست حصر غزه، نه به منظور پایان دادن به محاصره بلکه، برای مطلوب تر جلوه دادن این محاصره در دیدگان به اصطلاح جامعه بینالمللی صورت گرفت.
مهمترین تفاوت در کاهش محدودیتهای اعمال شده بر غزه، تغییر لیست اقلام آزاد مثبت با لیست اقلام ممنوعه بود. هر چند این تغییر، ورود شماری اندکی از اقلام را به غزه ممکن میساخت اما، امکان رهایی ملت فلسطین از چنگال فقر شدید ناشی از بیرحمی اسرائیل را فراهم نمیکرد، تا چه رسد به شکل گیری یک اقتصاد مستقل و خودکفا.
از این حمله به بعد، سخنگوی ارتش اسرائیل با افتخار تعداد کامیونهای وارد شده به غزه را هر روز از طریق پایگاه توئیتر اعلام میکرد. این اخبار تنها نشاندهنده ناکافی بودن کاهش سختگیری ها در مورد محاصره غزه است زیرا، عدد اعلام شده در مورد کامیونهای ورودی به غزه که با عدد ۴۰۰مورد نظر سازمان ملل برای ایجاد حداقل استاندارد معیشت برای ساکنان غزه، تفاوت بسیار دارد.
سازمان عفو بینالملل با صدور بیانیهای مبنی بر این که اسرائیل به عنوان یک قدرت اشغالگر باید به وظایف خود در چارچوب قوانین بینالمللی عمل کند و هرچه زودتر به محاصره غزه پایان دهد، به این تغییر ظاهری و صوری اسرائیل واکنش نشان داد و گفت، اسرائیل به عنوان یک قدرت اشغالگر، در قبال تامین رفاه ساکنان غزه مسئول است.
در مقابل، گروه دیده بان حقوق بشر بیانیهای صادر کرد و اسرائیل را به خاطر برداشتن گام اول سازنده ستود. این واکنش حتی با پاسخ کمیته جهانی صلیب سرخ نیز که محاصره غزه را یک مجازات جمعی و ناقض تعهدات اسرائیل در چارچوب قوانین بشر دوستانه بینالمللی نامید و خواستار پایان دادن به این محاصره شد، نیز به طرز چشمگیری متفاوت بود. سازمان بینالمللی اکسفام نیز حادثه ناو غزه را نتیجه مستقیم محاصره غزه به دست اسرائیل دانست.
اگرچه، گروه دیده بان حقوق بشر به حق و بجا اعلام کرد که به خاطر ممنوعیت مداوم صادرات به غزه احتمال شکلگیری یک اقتصاد مستقل و پایدار برای فلسطین غیر ممکن است و به صورت پراکنده و غیر منسجم خواستار خاتمه دادن به هر گونه محدودیت غیر ضروری در مورد عبور و مرور افراد و کالا به غزه شده بود اما، به صراحت و بدون قید و شرط، حصر غیر قانونی غزه را خواستار نشد.
در مورد بررسیهای بینالمللی نیز، این گروه بار دیگر موضع تونی بلر، نماینده کنونی گروه چهار جانبه متشکل از آمریکا، انگلیس، روسیه و سازمان ملل را اتخاذ کرد که در بیانیه ۵ژوئیه این حرکت اسرائیل را اولین گام بزرگ نامید.
گروه دیده بان حقوق بشر در بیانیه ۲۱ژوئن اعلام کرد، برخی محدودیت ها مشروط به این که از حد مجاز فراتر نرود، در چارچوب قوانین بینالمللی مجاز هستند در همین بیانیه، این گروه، ضمن تاکید و تکرار توجیه اسرائیل برای محاصره غزه، با قاطعیت خواستار آزادی زندانیان اسرائیلی از سوی حماس شد.
بیل ون اسولد محقق خاورمیانه این گروه، در ۲۷ژوئن در سرمقالهای در روزنامه لس آنجلس تایمز، تلاش کرد تا گناه محاصره بیرحمانه غزه را به گردن دولت منتخب حماس در نوار غزه بیاندازد.
بنابراین، گروه دیده بان حقوق بشر در هر دو مورد محاصره غزه و حمله به ناو آزادی غزه، همان موضع اسرائیل و حامیان آن را اتخاذ کرد. در قضیه حمله به ناو آزادی، اسرائیل، تونی بلر، آمریکا و دیده بان حقوق بشر در یک جبهه و عملا در تقابل با بقیه جهان قرار گرفتند.
البته، گروه دیده بان حقوق بشر، هر از گاهی از موضع جانبدارانه خود عقب نشینی و گزارشهایی را در تائید واقعیات ارائه میکند. مثلا در گزارش سال ۲۰۰۶خود درباره حمله اسرائیل به لبنان، این گروه از دبیر کل سازمان ملل خواست تا برای ایجاد یک کمیسیون بینالمللی و تحقیق درباره نقض قوانین بشر دوستانه بینالمللی ، از جمله جرائم جنگی اقدام کند. در ۱۳اگوست سال ۲۰۰۹نیز در مورد حمله زمستان ۲۰۰۹ -۲۰۰۸اسرائیل به غزه بیانیهای صادر کرد و خواستار بررسی بینالمللی نقض قوانین از سوی طرفین شد.
با این حال، رفتار نا موجهی که این گروه در پی حمله به ناو کمک رسان غزه از خود نشان داد، لطمه بزرگی به آرمانها و اهداف حقوق بشر وارد کرد.
متاسفانه، ناتوانیهای گروه دیده بان حقوق بشر به ویژه در مورد خاورمیانه و آمریکا (که بزرگترین مسسب تجاوزات اسرائیل است) نشان از یک روند مستند نگرانکننده دارد.
در حقیقت، دیده بان حقوق بشر در مواقع بحرانی و مسایل مهم، جانب مواضع آمریکا را گرفته و حتی گاهی به عنوان یکی از بازوهای روابط عمومی در ایجاد سیاست خارجه عمل کرده است.
برای تغییر سیاست اسرائیل و ایجاد یک صلح عادلانه باید به آموزش افکار عمومی درباره جنایات اسرائیل و قصور آمریکا در مورد این جنایات پرداخت زیرا، واکنش ضعیف گروه دیده بان حقوق بشر به عنوان تنها سازمان بین المللی حقوق بشر مستقر در آمریکا به این گونه حملات که همواره از حمایت جدی آمریکا در مقابل انتقادهای گسترده جهانی بر خوردار بوده است، از هر اقدام دیگری شرم آور تر است. اکنون زمان آن فرا رسیده که مدافعان حقوق بشر این گروه بینالمللی را به ارائه نظرات ثابت و مسئولانه تری در قبال حقوق بشر ملت فلسطین وادار سازند.