شناسایی نقض گسترده حقوق بشر مردم ایران توسط آمریکا و مجریان تحریم‌ها

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، کاظم غریب آبادی، معاون امور بین الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، طی مصاحبه ای درخصوص بازدید گزارشگر ویژه آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر حقوق بشر از ایران، گفت: خانم النا دوهان به دعوت ستاد حقوق بشر بازدیدی ۱۱ روزه از ایران داشت تا آثار منفی تحریم های یکجانبه بر حقوق بشر مردم را بررسی و گزارش خود را به شورای حقوق بشر سازمان ملل گزارش کند. در جریان این سفر، گزارشگر ویژه با مسئولین و نمایندگان ۳۰ وزارت خانه و دستگاه اجرایی شامل دبیر ستاد حقوق بشر، وزیر امور خارجه، وزیر کشور، وزیر دادگستری، معاون زنان و خانواده رئیس جمهور دیدار و در مورد آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر در ایران گفتگو نمود.

غریب آبادی افزود: وی علاوه بر بازدید از برخی مراکز درمانی و دارویی و شهرهای اصفهان و کرج، با نمایندگان دستگاه های متولی در حوزه های بهداشت، دارو، غذا، هوائی، بیمه، بانک، حمل و نقل، مسکن، انرژی، کشاورزی، اقتصاد، میراث فرهنگی و گردشگری، پناهندگان، مدیریت بحران، کار و تامین اجتماعی، زنان، کودکان، بهزیستی، هلال احمر، ورزش و همچنین اساتید دانشگاه، سازمان های مردم نهاد، بخش خصوصی، بیماران تالاسمی، بیماران پروانه ای و جانبازان شیمیایی نیز دیدار و از نزدیک با آنان گفتگو و جنبه های مختلف آثار و تبعات تحریم های یکجانبه علیه حقوق ملت ایران را بررسی کرد.

وی در همین چارچوب ادامه داد: گزارشگر ویژه در ملاقات با سازمان های مردم نهاد و جامعه مدنی، کاملا طبق برنامه ریزی قبلی خود عمل کرد و دولت ایران در این زمینه دخالتی نداشت.

دبیر ستاد حقوق بشر گفت: گزارش نهایی گزارشگر ویژه درخصوص این بازدید به اجلاس شهریورماه شورای حقوق بشر ارائه خواهد شد، اما یافته های اولیه خود را در گزارشی مکتوب منعکس کرد و آنها را با اصحاب رسانه نیز در میان گذاشت.

غریب‌آبادی از مهمترین یافته های گزارشگر ویژه از جمله به شرح زیر اشاره کرد:

- تحریم های اولیه و ثانویه، تهدید به تحریم و پایبندی بیش از حد به تحریم ها، بطور ماهوی باعث تشدید وضعیت بشردوستانه در ایران در ایران شده است.
- سرمایه ها و اموال بانک مرکزی از مصونیت کامل در برابر هرگونه اقدام قضایی یا توقیف برخوردارند.
- سیاست و کارزار فشار حداکثری و تهدیدات علیه کشورها، افراد و شرکت های ثالث، اصول همکاری میان کشورها، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، برابری حاکمیت ها و عدم مداخله در امور داخلی کشورها را نقض می کند.
- تحریم های یکجانبه موجود علیه ایران، حداقل تعهدات ناشی از معاهدات جهانی و منطقه ای حقوق بشر را نقض می کند.
- اعمال فراسرزمینی تحریم ها علیه شرکت ها و کشورهای ثالث که با ایران همکاری می کنند و تهدید آنها، تحت حقوق بین الملل غیر قانونی است.
- تحریم های یکجانبه علیه ایران مغایر تعداد بی شماری از هنجارهای حقوقی بین المللی بوده و تحت حقوق مسؤولیت بین المللی نیز نمی توانند به عنوان اقدام متقابل در نظر گرفته شوند، از اینرو صرفا اقدامات قهری یکجانبه نامیده می شوند که در قطعنامه های متعدد شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل محکوم شده اند.
- تحریم ها علیه اقلام عمده صادراتی، درج نام بانک های ایرانی به همراه شرکت ها و افراد در فهرست تحریم ها، شامل آنانی که در تولید دارو و غذا هستند، موجب کاهش درآمدهای دولت، افزایش تورم و فقر، منابع ناکافی برای افراد درآمد کم و گروه های آسیب پذیر شده اند. تحریم ها همچنین مانع از دستیابی دولت ایران به منابع لازم برای توسعه و نگهداری پروژه های زیرساختی نظیر مدرسه، بیمارستان، مسکن، پالایشگاه، جاده، هواپیمایی و همچنین پروژه ای توسعه ای، محیط زیستی، علمی و فرهنگی شده و تاثیرات مخربی بر کل جمعیت ایران بر جای گذاشته اند.
- تحریم های ثانویه و تهدید کشورها و شرکت های ثالث به اعمال مجازات و همچنین پایبندی بیش از حد به تحریم ها، موجب مشکلات عدیده ای در نقل و انتقال پول از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی شده است که به نوبه خود، مانع برخورداری ایران از همکاری های بین المللی و تحقق حق توسعه شده است.
- عدم دسترسی ایران به ماشین آلات جدید، قطعات یدکی، فناوری ها و نرم افزارها و همچنین بلوکه کردن دارایی آن در چندین کشور و عدم دسترسی ایران به وام های اضطراری، موجب وارد آمدن لطمه به حقوق اقتصادی و اجتماعی مردم ایران و حق سلامت، حق حیات، حق غذا، حق مسکن و ... آنان شده است.
- با وجود معافیت غذا و دارو از تحریم (از سوی اوفک)، در عمل این معافیت ها ناکارآمد بوده و عملا وجود ندارند. این موضوع، تمامی جوانب حقوق بشر مردم ایران را بخاطر تحریم ها تحت تاثیر قرار می دهد.
- تحریم ها بر حق آموزش، همکاری های بین المللی علمی، ورزشی و فرهنگی نیز تاثیر گذاشته اند.
- چالش های اقتصادی ناشی از اقدامات قهری یکجانبه و فقدان همکاری های بین المللی بر اساس اصل مسوولیت مشترک، مانع ارائه کمک های پایدار دولت به گروه آسیب پذیر می شود.
- نقض تعهدات دولت ها در این رابطه، موجب مسوولیت بین المللی برای آنها تحت حقوق بین الملل خواهد شد.

دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در ادامه، گفت: در کنار پرداختن به موانع فوق، گزارشگر ویژه از اقدامات و تلاش های ایران برای کاهش آثار منفی تحریم ها در حوزه‌های های مختلف بویژه بر گروه های آسیب پذیر، شامل پناهندگان، استقبال نموده و ضمن تایید اینکه این اقدامات آثار مستقیم را بر حقوق بشر مردم کاهش می دهد، اما تاکید کرده است که این تلاش ها به هیچ وجه نمی تواند به عنوان مبنایی برای مشروع و قانونی جلوه دادن تحریم های یکجانبه قلمداد شوند.

معاون امور بین الملل قوه قضائیه همچنین گفت که گزارشگر ویژه با اذعان به اینکه هیچ دلیلی نمی تواند نقض اصول بنیادین حقوق بشر را توجیه کند، توصیه هایی را نیز به شرح زیر ارائه کرده است:

- یاداوری تعهدات تمامی طرف ها تحت منشور ملل متحد به رعایت اصول و هنجارهای حقوق بین الملل و درخواست از تمامی ذینفعان ملی و بین المللی به توقف فوری تحریم ها به عنوان ابزاری سیاسی یا ابزاری برای حصول به منافع اقتصادی.
- درخواست از کشورهای تحریم کننده، بویژه آمریکا، به برداشتن تمامی اقدامات یکجانبه تحمیلی علیه ایران، اتباع و شرکت های ایرانی.
- درخواست مصرانه از آمریکا برای توقف وضعیت اضطراری ملی که مطابق با میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز نمی باشد و اینکه قوانین ملی خود را با حقوق بین الملل، از جمله حقوق بشر و حقوق مسولیت بین المللی، همسو نماید.
- درخواست از دولت ها، سازمان های بین المللی، بانک ها، شرکت های خصوصی، انجمن مدنی و دیگر ذینفعان برای خودداری از اتخاذ اقدامات قهری، تهدیدات شفاهی یا کتبی و هر اقدام دیگری که موجب اجرای تحریم های یکجانبه از سوی خود و یا طرف های ثالث و یا پایبندی بیش از حد شود.
- درخواست مصرانه از تمامی دولت هایی که دارایی های بانک مرکزی ایران را توقیف کرده، به رفع توقیف آنها، در مطابقت با هنجارهای عرفی حقوق بین الملل درخصوص مصونیت اموال دولتی.
- درخواست از تمامی بانک ها و شرکت های خصوصی به خودداری از پایبندی بیش از حد به تحریم ها و عدم نقض حقوق اتباع ایرانی داخل و خارج کشور.
- درخواست مصرانه از سازمان های بین المللی ذیربط برای تعامل با تولیدکنندگان و کشورهای ذیربط برای کمک به ایران در خرید
داروهای باکیفیت، مواد خام، تجهیزات پزشکی و قطعات یدکی آنها برای درمان بیماری های نادر و صعب العلاج مانند پروانه ای، تالاسمی، هموفیلی، سرطان، اوتیسم و ... .
- درخواست از جامعه بین المللی برای ارائه کمک های اساسی مناسب به ایران در رابطه با پناهندگان.
- استقبال از طرح دعوای ایران علیه آمریکا نزد دیوان بین المللی دادگستری در رابطه با تحریم ها و درخواست از کشورها برای استفاده از مکانیسم های مشابه برای حمایت از حقوق بشر آسیب دیده در اثر اقدامات قهری یک‌جانبه.
- درخواست از سایر گزارشگران حقوق بشری سازمان ملل به توجه ویژه به آثار تحریم های یکجانبه علیه ایران و مردم ایران.

غریب‌آبادی در پایان ضمن قدردانی از دستگاه های اجرایی، بخش خصوصی، مراکز درمانی، انجمن های بیماری های خاص، بیماران صعب العلاج، جانبازان شیمیایی، اساتید دانشگاه و سازمان های مردم نهاد در همکاری بی سابقه برای تبیین آثار منفی تحریم های یکجانبه بر حقوق بشر مردم ایران، ابراز امیدواری کرد این قبیل اقدامات در اعمال فشارهای جدی بین المللی بر ناقضان اصلی حقوق بشر ایرانیان داخل و خارج از کشور، بویژه آمریکا، برای توقف تحریم ها و البته مسوولیت بین المللی آنها و رساندن ندای مظلومیت ملت ایران در عرصه بین المللی موثر واقع شود.

دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به این که در مورد آثار تحریم ها علیه ایران و ایرانیان تاکنون زیاد گفته و ارائه شده، گفت: اما هیچ گزارشی مانند یافته های گزارشگر ویژه مبین آثار مخرب اقدامات ظالمانه و بی‌رحمانه مدعیان حقوق بشر نیست. این یافته ها نشان می دهد تحریم های آمریکا علیه ایران، جنایت علیه بشریت است و این کشور باید ضمن پاسخگویی، تمامی خسارات مادی و معنوی وارده را نیز جبران نماید.