به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، ۲۵ مه (۵ خرداد) برای نخستین بار در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان روز جهانی کودکان گمشده معرفی شد تا توجه‌های جهانی را بیش از هر زمان دیگری به این موضوع جلب کند.
تعیین چنین روزی نتیجه تلاش‌های شبکه جهانی کودکان گمشده است که ۲۹ عضو از میان کشورهای مواجه با بحران کودکان گمشده دارد؛ از جمله این کشورها می‌توان به آمریکا و انگلیس اشاره کرد.
ریشه تاریخی تعیین روز جهانی کودکان گمشده نیز به سال ۱۹۸۳ باز می‌گردد؛ زمانی که سالروز ناپدید شدن ایتان پاتز، شش ساله سال ۱۹۷۹ در راه مدرسه در شهر نیویورک آمریکا گرامی داشته شد.
کودکان گمشده که عمدتا قربانیان خشونت خانگی، آزار فیزیکی، اعتیاد والدین، بی‌توجهی به مشکلات مربوط به بهداشت روان، ... هستند، در ادامه با نرخ بالایی قربانی قاچاقچیان انسان می‌شوند.
بحران کودکان گمشده در اروپا یک بحران جدی است، زیرا سالانه ۲۵۰ مورد از گم شدن کودکان در قاره سبز گزارش می‌شود.
Missing Children Europe نماینده ۳۲ سازمان فعال در ۲۷ کشور اروپایی است که به موضوع کودکان ناپدید شده و مورد استثمار جنسی قرار گرفته، می‌پردازد؛ داستان‌های کودکان گمشده در اروپا تکان‌دهنده هستند.
کودکان گمشده در انگلیس
سالانه بیش از ۷۰ هزار کودک در سراسر انگلیس گم می‌شوند؛ بررسی‌ها نشان می‌دهند که ۲۰ درصد این کودکان از مشکلات بهداشت روان رنج می‌برند.
کودکان مهاجر گمشده در اروپا
یکی از بدترین ابعاد بحران کودکان ناپدید شده در اروپا، ناپدید شدن کودکان مهاجر به‌ویژه کودکان مهاجر بدون همراه است؛ تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد که ده‌ها هزار کودک مهاجر بدون همراه معادل هر روز ۴۷ کودک طی سه سال گذشته پس از ورود به اروپا ناپدید شده‌اند.
تحقیقات گروه روزنامه‌نگاری «گمشده در اروپا» نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ دست‌کم ۵۱ هزار و ۴۳۳ کودک و نوجوان مهاجر بدون همراه در سراسر اروپا ناپدید شده‌اند.
تحقیقات مشابه در سال ۲۰۲۱ نیز نشان می‌داد که بیش از ۱۸ هزار کودک مهاجر و پناهجو بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ در اروپا ناپدید شده‌اند.
براساس داده‌های جمع‌آوری‌شده در آخرین تحقیقات، ایتالیا بیش از هر کشور دیگری که داده‌های کودکان ناپدید شده را ارائه کرده با ثبت ۲۲ هزار و ۸۹۹ مورد در صدر قرار دارد و اتریش، بلژیک، آلمان و سوئیس نیز در رده‌های بعدی قرار دارند.
در عین حال، براساس بیانیه پروژه گمشده در اروپا، تعداد واقعی کودکان مهاجر گمشده ممکن است حتی بیشتر باشد و آمار فعلی نمی‌تواند همه واقعیت را ارائه کند، زیرا جمع‌آوری اطلاعات کامل دشوار است و برخی از کشورهای اروپایی هیچ داده‌ای در مورد افراد زیر سن قانونی گمشده جمع‌آوری نمی‌کنند.
دبیرکل Missing Children Europe، ضمن نگران‌کننده خواندن آمار موجود، تاکید کرد: افزایش تعداد گزارش‌ها درباره ناپدید شدن کودکان مهاجر بدون همراه، یادآور کوه یخ غول‌پیکری است که در زیر سطح وجود دارد.
کمیسر امور داخلی اتحادیه اروپا که مسئول مهاجرت است، ضمن معرفی بحران کودکان گمشده در اروپا به‌عنوان نتیجه سیستم مهاجرت ورشکسته قاره سبز، هشدار داد کودکان یاد شده ممکن است قربانی قاچاقچیان انسان شوند.
در همین چارچوب، سازمان‌های حمایت از کودکان تایید کرده‌اند که کودکان مهاجر و پناهجوی بدون همراه در معرض خطر بیشتری از سوءاستفاده قرار دارند و به راحتی تحت تاثیر قاچاقچیان قرار می‌گیرند.
یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۲۲ نیز نشان داد که بیش از ۸۰ درصد کودکان در طول مهاجرت خود به اروپا خشونت فیزیکی را تجربه می‌کنند.
گزارش سال گذشته در روز جهانی کودکان گمشده درباره آمار کودکان گمشده در فرانسه نشان می‌داد که هر ۱۲ دقیقه یک کودک در فرانسه ناپدید می‌شود؛ بر اساس آمارها، بیش از ۴۰ هزار کودک زیر سن قانونی در سال ۲۰۲۲ در فرانسه ناپدید شده‌اند.
براساس آمار وزارت کشور فرانسه در سال ۲۰۲۲ گزارش گم شدن ۴۳ هزار و ۲۰۲ کودک در این کشور توسط پلیس ثبت شد؛ از رقم ارائه شده درباره ناپدید شدن کودکان، ۹۵ درصد مربوط به کودکان فراری است؛ ۶۳ درصد این افراد کودکان زیر ۱۵ سال هستند.
بخش بزرگی از کودکان ناپدید شده در فرانسه عمدتا دختربچه‌هایی هستند که اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها در دوران کودکی خشونت جنسی را تجربه کرده‌اند.
گزارش یک انجمن فعال در زمینه کودکان گمشده در فرانسه، ضمن اشاره به تاثیر شبکه‌های اجتماعی در انگیزه فرار کودکان، آورده است که شبکه‌های اجتماعی یک ابزار تسهیل‌کننده برای فرار کودکان محسوب می‌شوند؛ بسیاری از افرادی که در شبکه‌های اجتماعی کودکان را به ترک خانه‌های خود تشویق می‌کنند، نیت‌های درستی ندارند.
در این گزارش همچنین به خطراتی که فرار‌ها برای افراد زیر سن قانونی ایجاد می‌کند، تاکید شده است.
در سال ۲۰۲۱، یک گزارش دولتی تخمین زد که ۷ هزار تا ۱۰ هزار دختر نوجوان پس از فرار گرفتار پرونده‌های فحشا و تن فروشی شده‌اند؛ برخی از آنان ۱۲ سال سن دارند.
کودکان گمشده در آمریکا
طبق گزارش میزان، سالانه بیش از ۳۰۰ هزار کودک در آمریکا ناپدید می‌شوند؛ براساس گزارش اف‌بی‌آی در سال ۲۰۲۲ در آمریکا ۳۵۹ هزار و ۹۴ کودک گم شدند.
خشونت خانگی، آزار فیزیکی، اعتیاد والدین به مواد مخدر و مشکلات سلامت روان از جمله مهم‌ترین دلایل ناپدید شدن کودکان در آمریکا هستند.
تشدید بحران کودکان گمشده در آمریکا سبب شد تا اف‌بی‌آی (اداره تحقیقات فدرال) با اعلام به رسمیت شناختن این روز، بر تعهد خود برای استفاده از ابزار‌های پیشرفته پزشکی قانونی و تیم‌های واکنش سریع برای کمک به پرونده‌های کودکان گمشده تاکید کند.
اف‌بی‌آی در همین چارچوب در سال ۲۰۰۵ اقدام به ایجاد گروه‌هایی ویژه جهت یافتن کودکان گمشده کرده است؛ این گروه‌ها شامل کارکنان متخصصی هستند که به پلیس کمک‌های فنی ارائه می‌کنند، اما تاکنون موفقیت خاصی در مقابله با بحران یادشده در آمریکا وجود نداشته است.
کودکان گمشده در کانادا
براساس آمار‌های موجود در سال ۲۰۲۳ در کانادا دست‌کم ۳۴ هزار ۴۳۷ کودک ناپدید شدند؛ تقریبا ۲۶ هزار مورد از موارد ناپدید شدن کودکان در سال ۲۰۲۳ فراری بوده‌اند.