به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، پا گذاشتن در مسیرهای فراقانونی مهاجرت و پناهجویی برای زنان و دختران به معنای قرار گرفتن در معرض حجم بالایی از خطر خشونت، آزار و تجاوز جنسی است.این زنان و دختران که غالبا در کشورهای مبدا، قربانی خشونت، آزار و تجاوز جنسی شدهاند، در مسیر سفر به اروپا نیز در معرض اشکال مختلف خشونت جنسی قرار میگیرند؛ اما این پایان مسیر دشواریهای مهاجرت از این زاویه نیست.
ورود زنان و دختران مهاجر و پناهجو به کشورهای اروپایی آنها را به شکلی گسترده در معرض خطر خشونت، آزار و اذیت و تجاوز جنسی، بهرهکشی و سوءاستفاده جنسی قرار میدهد؛ یکی از اصلیترین مکانهایی که زنان و دختران مهاجر و پناهجو در پی ورود به اروپا در آن با آزار و تجاوز جنسی مواجه میشوند، اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی و پناهجویی داخلی و فرامرزی کشورهای اروپایی هستند.
این زنان و دختران که با ورود به چنین مراکزی عملا جز جمعیتهای نامرئی محسوب میشوند، فرصت و امکان عدالتخواهی را ندارند و همین امر آنها را به سمت آسیبهای مرگبار دیگری مانند خودکشی سوق میدهد. بررسی الگوی موجود از معدود شکایتهای زنان و دختران مهاجر و پناهجوی قربانی آزار و تجاوز جنسی، نشان میدهد که کارکنان مراکز پناهجویی و بازداشتگاههای مهاجرتی کشورهای اروپایی از نگهبانان گرفته تا کارکنان بخشهای بهداشتی از جمله عاملان این جنایت خاموش هستند.
آزار و تجاوز جنسی زنان و دختران پناهجو و مهاجر در بازداشتگاههای فرامرزی اروپا
لیبی در سالهای اخیر به دروازه مرگ اروپا برای مهاجران و پناهجویان آفریقایی تبدیل شده است؛ در همین چارچوب، کشورهای اروپایی با هدف جلوگیری از ورود پناهجویان و مهاجران و به عقب راندن آنها، لیبی را تحت حمایتهای مالی، لجستیکی و اطلاعاتی خود قرار میدهند.
کشورهای اروپایی حتی چشمان خود را روی آنچه در بازداشتگاههای مهاجرتی در لیبی میگذرد، میبندند؛ این در حالی است که یونیسف مسیر مهاجرت به اروپا از طریق لیبی را یکی از مرگبارترین و خطرناکترین مسیرهای مهاجرتی و پناهجویی برای زنان و کودکان میداند. به گفته یونیسف، تقریبا نیمی از زنان و کودکانی که از این مسیر عبور کردند، مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند.
در گزارش این نهاد سازمان ملل با عنوان «مسیر مهاجرت از مدیترانه مرکزی: سفری مرگبار برای کودکان» آمده است که کودکان و زنان مهاجر و پناهجو بهطور معمول در مسیر مهاجرت مدیترانه مرکزی از شمال آفریقا به ایتالیا از خشونت جنسی، استثمار، سوءاستفاده و بازداشت رنج میبرند.
در زمان انتشار گزارش مذکور، ۲۵۶ هزار مهاجر در لیبی ثبت شده بودند که ۵۴ هزار نفر آنان زنان و کودکان بودند؛ یونیسف بر این باور بود که این رقم بسیار اندک است و اعداد واقعی دستکم سه برابر بیشتر است. مدیر منطقهای یونیسف و هماهنگکننده ویژه بحران پناهجویان و مهاجران در اروپا، گفت: دریای مرکزی مدیترانه از شمال آفریقا به اروپا یکی از مرگبارترین و خطرناکترین مسیرهای مهاجرت برای کودکان و زنان در جهان است؛ این مسیر بیشتر توسط قاچاقچیان و دیگر افرادی که به دنبال شکار کودکان و زنان ناامیدی که به دنبال سرپناه یا زندگی بهتر هستند، کنترل میشود.
فرستاده ویژه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در امور مدیترانه مرکزی نیز در این باره گفت که این آژانس سازمان ملل، صدها مورد تجاوز به زنان و دختران را در بازداشتگاههای لیبی ثبت کرده است، حتی برخی از این زنان و دختران توسط نگهبانان باردار شده و در زمان بازداشت زایمان کردهاند.
یک گروه حقوق بشری نیز از موارد متعدد خودکشی و اقدام به خودکشی زنان و دختران مهاجر و پناهجوی قربانی تجاوز و آزار جنسی در مراکز مذکور خبر داد. کشورهای اروپایی در حالی از وضعیت زنان و دختران مهاجر در بازداشتگاهها و مراکز مهاجرتی و پناهجویی لیبی ابراز تاسف میکنند که اداره و کنترل این مراکز و اقامتگاهها در دست گروههای شریک کشورهای اروپایی است؛ در واقع، اروپا برای اجرای سیاست عقب راندن مهاجران و پناهجویان از مرزهای خود از این گروهها حمایت مالی، اطلاعاتی و لجستیکی میکند.
اگرچه سلاحها در لیبی به سمت مهاجران و پناهجویان شلیک نمیکنند، اما نقض حقوق بشر بیوقفه در آنجا ادامه دارد.
غلبه فرهنگ تجاوز جنسی در اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی آلمان
بررسیها نشان میدهند که اقامتگاهها و مراکز بازداشت مهاجرتی آلمان در محافظت از زنان و دختران پناهجو و مهاجر در برابر خشونت جنسی ناکام ماندهاند، حداقل استانداردهای قانونی در آنها الزام آور نیستند و حتی چنین استانداردهایی بهندرت اجرایی شده و مورد نظارت واقع میشوند.زنان و دختران مهاجر و پناهجو در اقامتگاههای مهاجرتی در آلمان تجربههای متعددی از آزار جنسی، عدم حمایت و تجاوز جنسی دارند؛ عمده این تجربههای ناخوشایند با اقدامهای خلاف قانون کارکنان و نگهبانان این مراکز رخ میدهند.
گزارش ماه مارس ۲۰۱۶ کمیسیون زنان پناهجو با به صدا درآوردن زنگ هشدار، اعلام کرد که اقامتگاههای مهاجرتی در آلمان و سوئد، زنان و دختران پناهجو و مهاجر را در معرض خطر تجاوز، سوءاستفاده جنسی و دیگر مخاطرات قرار میدهد. این گزارش همچنین تاکید کرد که بسیاری از این اقامتگاهها از کمبود خدمات پزشکی و روانی برای حمایت از قربانیان خشونت، آزار و تجاوز جنسی رنج میبرند.
بررسیهای انجام شده نشان میدهند که زنان و دختران پناهجوی ساکن اقامتگاه مهاجرتی برلین در جریان زندگی در این مراکز از آزار جنسی بهشدت رنج میبرند و نگهبانان مراکز مذکور برای این زنان و دختران نوعی تهدید محسوب میشوند. زنان و دختران مهاجر و پناهجوی قربانی آزار، خشونت و تجاوز جنسی در اقامتگاههای مهاجرتی در آلمان با نرخ بالایی برای خودکشی اقدام میکنند.
با وجود گزارشهای متعدد درباره آزار و اذیت جنسی زنان و دختران پناهجو و مهاجر در اقامتگاههای مهاجرتی در آلمان، این کشور تاکنون اقدامی برای رفع این مشکل انجام نداده است؛ مقامهای مهاجرتی آلمان در واکنش به این گزارشها مدعی هستند که هیچ مورد خشونت غیرعادی (خشونت جنسی) در اقامتگاههای مهاجرتی آلمان وجود ندارد.
این در حالی است که پلیس برلین فقط در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۰ مورد آزار جنسی علیه یک زن پناهجو را ثبت کرد. به تازگی گزارشی درباره تجاوز یک کارمند امنیتی اردوگاه پناهجویی ویژه زنان پناهجو در شهر «نورنبرگ» آلمان منتشر شد؛ براساس گزارش «اینفو میگرنتز»، کارمند امنیتی ۵۴ ساله اردوگاه پناهجویی در نورنبرگ در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ مرتکب دستکم ۷۷ مورد تجاوز جنسی شده است.
فرد مذکور از ماه ژانویه در بازداشت قرار دارد و اتهامهای وارده را رد کرده است؛ اکنون دادگاه نورنبرگ باید درباره برگزاری یا عدم برگزاری محاکمه وی تصمیم بگیرد. شمار قابلتوجهی از این حوادث به دلایلی مانند عدم مهارت زبانی پناهجویان و مهاجران و عدم آگاهی آنها از حقوق خود گزارش نمیشوند؛ البته پلیس نیز توجه چندانی به این گزارشها ندارد و عمدتا چنین گزارشهایی را به دلیل نبود شواهد کافی مبنی بر ارتکاب جرم رد میکند.
«دیلی میل» در گزارشی درباره وضعیت نامناسب اقامتگاههای پناهجویان و مهاجران در آلمان، تاکید کرد که کودکآزاری و تجاوز جنسی در این مراکز یک امر رایج است و فرهنگ تجاوز و سوءاستفاده جنسی از مهاجران و پناهجویان در مراکز پناهجویی آلمان جا افتاده است.
در این گزارش از عدم تفکیک مهاجران و پناهجویان و در نظر نگرفتن حریم خصوصی به عنوان عامل اصلی این بحران یاد شده است. وزارت کشور انگلیس، عامل اصلی بحران جنسی در اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی این کشور وضعیت برای زنان و دختران مهاجر و پناهجو در اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی در انگلیس نیز مشابه است.
به گزارش «crimeandjustice»، وزارت کشور انگلیس بهعنوان مجری کنترل مرزها عامل اصلی رقم خوردن جنایتهای جنسی در اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی و پناهجویی در این کشور است، زیرا برونسپاری موضوع مهاجرت عامل اصلی رقم خوردن جنایتهای مذکور است.
در عین حال، وجود قانون بازداشت زنان و دختران مهاجر و پناهجو در قوانین مهاجرتی انگلیس، این افراد آسیبپذیر را به شدت در معرض خطر آزار و تجاوز جنسی از سوی مقامهای اقامتگاهها و بازداشتگاههای مهاجرتی این کشور قرار میدهد. عدم پاسخگو ساختن عاملان این جنایت در تداوم این روند نقش مهمی داشتهاند. «یارلز وود»، مرکز مهاجرتی بدنام انگلیس در سال ۲۰۱۴ ناچار به اخراج دهها نفر از کارکنان خود به اتهام جرایم جنسی شد.
به صدا درآمدن زنگ هشدار در دیگر کشورهای اروپایی
طبق گزارش میزان، مجله پزشکی «لنست» در سپتامبر گزارشی با عنوان «تجاوز جنسی تقریبا بخش اجتنابناپذیر مهاجرت است» منتشر کرد؛ این گزارش که وضعیت زنان مهاجر و پناهجو در فرانسه را بررسی کرده، نشان میدهد که ارتباط واضحی میان مهاجرت و خشونت جنسی وجود دارد.
زنان و دختران مهاجر و پناهجو در اقامتگاهها و بازداشتگاههای پناهجویی در دیگر کشورهای اروپایی نیز قربانی آزار و تجاوز جنسی میشوند. سوئد از اصلیترین کشورهای اروپایی است که گروههای حقوق بشری درباره بحران آزار و تجاوز جنسی زنان و دختران مهاجر و پناهجو در آن هشدار دادهاند.
وضعیت در اقامتگاهها و بازداشتگاههای پناهجویی کشورهای شرق اروپا برای زنان و دختران مهاجر و پناهجو فاجعهبار شده است و نبود نظارتهای قانونی و بیتوجهی اتحادیه اروپا به این مسئله چشمانداز بهبود شرایط را تیرهوتار کرده است.