در پی اختصاص بودجه هنگفت انگلیس برای تسلیحات اتمی، جنبش های ضد جنگ اسکاتلندی مبارزه ها و اعتراض های مدنی خود را از سر گرفتند .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، با بالا گرفتن بحران کرونا در جهان و پیش بینی کاهش ۳۵ درصدی اقتصاد بریتانیا که شدیدترین رکود 300 ساله اخیر است، جنبش های ضد جنگ اسکاتلندی مبارزه مدنی با برنامه جنجالی بازسازی سامانه هسته ای انگلستان موسوم به ترایدنت را از سر گرفته اند. بودجه هنگفت این برنامه نظامی مستقر در اسکاتلند بیش از ۲۰۰ میلیارد پوند پیش بینی شده است.
بر این اساس فعال ضد جنگ اسکاتلندی می گوید پاندمی کرونا در دوره کنونی باعث شده است تفاوت میان امنیت ملی و امنیت بشری آشکار شود.
جاناتان شافی، مسئول گروه سوسیالیست های اسکاتلند در یادداشتی نوشت: در جهان پساکرونا نیاز به طرح دعوی جدیدی برای استقلال خواهد بود. این یعنی استفاده از تغییرات بزرگ در لحن و پیام که از طریق آن شاهد گسترش حمایت از استقلال ( استقلال اسکاتلند از انگلستان) خواهیم بود و این به معنی بازسازی دعاوی دموکراتیک، اجتماعی و اقتصادی برای استقلال، در چارچوب نظم در حال تغییر جهانی نیز هست. اما همزمان، ما باید بعضی از اصول ریشهای قدیمی نهضت استقلال را نیز در نظر بگیریم و ببینیم که جایگاه آنها در وضعیتِ به سرعت در حال تغییرِ امروز، کجاست.
یکی از این ها مخالفت با ترایدنت ( سامانه تسلیحاتی هسته ای انگلستان) است، سنتی غرورآمیز که در قلب نهضت استقلال قرار دارد. در رفراندوم قبلی ( همه پرسی استقلال اسکاتلند) نیز این مسئله صدق میکرد. در آن رفراندوم، زیبایی نشانها و علامتهای موافقان، از وجود «کودکان و نه بمبها» ( شعار جنبش ضد جنگ اسکاتلندی در همه پرسی استقلال) بود.
با ترایدنت مخالفیم؛ همه زیر یک پرچم
در تظاهرات استقلال که بعد از سال 2014 اتفاق افتاد، از جمله در تظاهرات تاریخی نهضت «همه زیر یک پرچم»، یکی از ویژگیهای ثابت این مراسمات وجود پلاکاردهایی بود که در مخالفت با برنامه هستهای انگلیس بود.
مخالف با ترایدنت از ابتدای شکلگیری نهضت استقلال همراه آن بوده است و برای دههها در موضعگیریهای حزب ملی اسکاتلند نقش مهمی داشته است. ما باید دقیقا بدانیم که چه نیت رادیکالی پشت این مسئله است: ایجاد یک نهضت سیاسی که همزمان موجب فروپاشی بریتانیا و خلع سلاح این کشور از ظرفیتهای هستهای بشود نیازمند بینش و یک عامل ثباتبخش است.
مخالفت با ترایدنت در جامعه اسکاتلند ریشه عمیقی دارد. کنگره اتحادیه معاملات اسکاتلند یا STUC -که نقش مهمی در هماهنگی کمپینِ واگذاری دارد- مدتهای مدیدی است که با سلاحهای اتمی که در Faslane استقرار یافته مخالفت میکند. در حالی که بعضی از اتحادیههای معاملاتی از وجود ترایدنت بخاطر اشتغال زایی آن حمایت کردهاند، کلیت کنگره اتحادیه معاملات اسکاتلند همواره علنا با آن مخالفت کرده است. بعلاوه، STUC به همراه کمپین خلع سلاح اتمی اسکاتلند ( Scottish CND ) گزارشی مهمی را نوشته که با جزئیات نشان میدهد که چگونه میتوان به ترایدنت پایان داد اما شغلهای ایجاد شده را حفظ کرد.
پولها را خرج نظام سلامت کنید نه بمب ها
گزارش سال 2015 با عنوان «ترایدنت و مشاغل: آژانس متنوع سازی دفاعی اسکاتلند» باعث شد که STUC از همه کاندیداها و جناحهای سیاسی بخواهد که با بازسازی تریدنت مخالفت کنند و برای ایجاد آژانس متنوع سازی دفاعی اسکاتلند متعهد شوند که وظیفه این آژانس حفظ مهارتها، حمایت از شغلهای جدید و افزایش توسعه اقتصادی ملی و محلی است.
مخالفت با ترایدنت را میتوان در میان گروههای اعتقادی، جامعه مدنی اسکاتلند و به طور کل در میان مردم نیز دید. شواهد برآمده از نظرسنجیها نشان میدهند که مخالفت با ترایدنت در اسکاتلند طرفداران زیادی دارد؛ نظرسنجی Survation Scottish Attitudes در سال 2016 نشان میدهد که (بدون در نظر گرفتن افرادی که «نمیدانم» را انتخاب کردهاند) 58 درصد مردم اسکاتلند مخالف ترایدنت هستند. در سال 2018، 48 درصد اسکاتلندیها خواستار آن بودند که دولت اسکاتلند حرف آخر را در مورد این مسئله بزند و اختیار آن را داشته باشد.
احتمالا بعضی از تحولات در سیاستهای اسکاتلند در 20 سال اخیر تحت تاثیر این موضوع بودهاند. افول حزب کارگر جدید در اسکاتلند و ظهور حزب ملی اسکاتلند قبل از سال 2014 دلایل بسیاری داشت، اما در میان همه این دلایل، مخالفت آنها با جنگ عراق بود- جنگی که باعث شد رابطه صدها هزار اسکاتلندی با حزب کارگر تیره و تار شود و موضع ضد ترایدنتی حزب ملی اسکاتلند بیش از پیش تقویت شود.
امروز به نظر من این ویژگی مهم نهضت استقلال باید از اصول بنیادین حرکت جدید ما باشد. زیرا امروز ما با وضوحی بیش از پیش، تفاوت میان فوریتهای «امنیت ملی» انگلیس و نیاز مردم به امنیت بشری را میبینیم. این استدلال بیش از قبل موضوعیت پیدا میکند که بهتر است پولها را به جای سلاحهای کشتار جمعی، برای خدمات و مراقبت بهداشتی هزینه کنیم. مردمی که در اسکاتلند با ترایدنت مخالف هستند این استدلال را تکرار و تقویت خواهند کرد و این باعث میشود مخالفان جدید بوجود بیایند.
«پولها را برای نظام خدمات ملی سلامت خرج کنید و نه برای بمبها»؛ این شعاری است که نهضت استقلال ممکن است اکنون از آن استفاده کند تا نشان بدهد چگونه در آینده برترین تمهیدات بهداشتی در جهان را برای مردم اسکاتلند فراهم خواهد کرد و نشان بدهد اولویتهای اجتماعی گستردهتر ما چگونه خواهد بود.
سلامتی و بهداشت مردم یا سلاح های کشتار جمعی؟
در دنیای جدیدی که پس از کرونا ظهور خواهد کرد، ترایدنت باید با چالش جدیدی مواجه شود. چطور میتوان توجیه کرد که میلیاردها پوند برای بمبهای هستهای هزینه شوند در حالی که ما برای زنده نگهداشتن مردم ونتیلاتور کافی نداریم؟ در جهانی که امنیت بشر توسط بیماری، مشکلات آب و هوایی و فقر تهدید میشود، چگونه میتوان توجیه کرد که منابع برای یک پایگاه هستهای خرج شوند؟
همانطور که تام آنتررینر، مدیر بنیاد صلح برتراند راسل - Bertrand Russell Peace Foundation -میگوید: «این پاندمی و ناتوانی دولت بریتانیا در آمادگی و یا واکنش موثر به چنین مسئله ای که زندگی را تهدید می کند، نشان دهنده اولویتهای پیچیدهای است که در بطن هزینههای سلاحهای اتمی وجود دارند. این دولت به جای آنکه امنیت واقعی را با کار خود تضمین کند، دستیابی و بکارگیری سلاحهای کشتار جمعی را در اولویت قرار میدهد.»
فرض کنید که پولی که خرج ترایدنت شده بود برای تقویت سیستم بهداشت عمومی ما مصرف شده بود. نسل بعدی ترایدنت بیش از 200 میلیارد پوند هزینه بر میدارد. با این حال- همانطور که ویروس به وضوح نشان میدهد- این نوع «بازدارندگی» در مقابل بسیاری از تهدیداتی که ما در دهههای آینده با آن مواجه خواهیم شد ناتوان خواهد بود. لازم است که ما چنین منابعی را برای منفعت جامعه به عنوان یک کُل اختصاص بدهیم نه اینکه آنها را صرف جاهطلبیهای پرهزینه کشور رنجور بریتانیا کنیم.
این به نوبه خود مسئله مهم دیگری را مطرح می کند- مسئلهای که میتواند در اسکاتلند بسیار محبوب شود- ما در حال ورود به یک بحران اقتصادی جهانی هستیم که ممکن است از دوران رکود بزرگ نیز بدتر باشد اما اکنون سوال کلیدی یک سوال ساده است: چه کسی پول آن را میدهد؟
آیا در شرایطی که مردم از بحران اقتصادی رنج میبرند ما واقعا به پرداخت هزینههای میلیاردی برای سلاحهای هستهای ادامه میدهیم یا اینکه قرار است از این فرصت برای تغییر اولویتهایی که برای جامعه مهم هستند استفاده کنیم؟ آیا قرار است ما قاعده اجتماعی جدیدی را بوجود بیاوریم که سلامت و تندرستی مردم را در اولویت قرار میدهد؟ من معتقدم که این مورد آخر،نه تنها اخلاقا درست است بلکه حمایت اکثریت جامعه را با خود دارد.
هر چند مخالفت با ترایدنت در میان همه تقسیمبندیهای قانونی قابل مشاهده است، اما احتمالا این جنبش استقلال است که میتواند بیش از بقیه چنین ادعایی داشته باشد. این جنبشاست که میتواند به درستی ادعا کند که مدتهاست چنین موضعی داشته است. اما مهمتر از همه این بزرگترین جنبش اجتماعی در تاریخ مدرن اسکاتلند است که می تواند این موضوع را به درون خانوادهها، محل کار و جوامع ببرد. در حالی که بازسازی ترایدنت وابسته به حزب کارگر، حزب محافظه کار و لیبرال دموکراتها در وست مینستر ( محل برگزاری جلسات مجلس عوام و اعیان انگلستان) است اما در اسکاتلند میتوان به موفقیت رسید.
ترایدنت موضوعی است که قبلا هم مطرح شده، همزمان با شیوع ویروس کرونا هم می تواند مطرح شود و بعد از کرونا هم باید پیرامون این موضوع حرکتهایی را بوجود آورد. ترایدنت باعث آشکار شدن اولویتهای غیرمنطقی وست مینستر میشود. این مسئله تفاوت میان امنیت ملی و امنیت بشر را آشکار می کند. این موضوع نشان میدهد که اسکاتلندیها چه رنجی از سوءمدیریت دولتهایی کشیدهاند که به آنها رای ندادهاند. پیشکسوتان این جنبش به عناصر اجتماعی جدید که در سالهای آینده به این نهضت میپیوندند متصل خواهند شد.
مخالفت با ترایدنت همچنین باعث اشکار شدن ماهیت گسترده تر نهضت استقلال میشود که بر مبنای صلح و عدالت اقتصادی قرار دارد. این باعث میشود که مسئله حاکمیت ملی از دریچه پیشرفت مترقی شکل بگیرد. این یک سوال دموکراتیک است- سوالی که ما با ثبات اخلاقی به استقبال آن میرویم- و این نشان میدهد که مردم اسکاتلند ممکن است اهداف بینالمللی متفاوتی نسبت به ساختار فاجعهبار سیاست خارجی بریتانیا داشته باشند.
نشانها و پلاکاردهای «کودکان، نه بمبها» و «هزینه برای خدمات بهداشت ملی، نه ترایدنت» را غبارروبی کنید. قرار است آنها در چشمانداز پساکرونا معنی جدید پیدا کنند و این باعث ایجاد یک بنیان اخلاقی پایدار برای نهضت استقلال میشود که نشاندهنده ثبات در اصول و نگاهی رو به جلو و به آینده است که رفاه مردم را در مقابل تسلیحات و ابزارهای جنگی اولویت میبخشد.
گفتنی است طبق گزارش بی بی سی، سامانه تسلیحات هسته ای انگلستان -متشکل از ۴ زیردریایی ونگارد که موشک های استراتژیک ترایدنت را حمل میکنند - از دهه ۱۹۶۰ تا کنون در پایگاه نیروی دریایی کلاید در ساحل غربی اسکاتلند مستقر بوده است. این پایگاه از دو بخش اصلی تشکیل شده است - فسلین واقع در گرلخ، که زیردریایی ها در آن قرار دارند و کول پورت در لخ لانگ، دوازده کیلومتر دورتر، که از کلاهک ها در آنجا نگهداری میشود. این دو بخش به دلایل امنیتی از یکدیگر جدا شدهاند.
https://sourcenews.scot/jonathon-shafi-opposition-to-trident-will-take-on-new-meaning-in-the-post-coronavirus-landscape/