ماه رمضان ماه ضیافت الهی است، ماه نزول قرآن و هدایت مردم و با دو ویژگی که مختص آیات قرآنی است. نشانه های آشکار هدایت و فرقان.
در این ضیافت الهی علی الاصول با خوردن و اشامیدن پذیرایی نمی شویم . الفبای ورود به ضیافت الله امساک از خوردن و آشامیدن است. این ها شروط لازم ورود است ولی کافی نیست. شرایط اجتماعی مقطع کنونی ایجاب می نماید انسان هایی که خود را در دایره ایمان آورده ها قلمداد می نمایند، خود را برای یک رویارویی و مقابله آماده کنند. اجتماع انسان های مومن می باید مبتنی بر کیاست و فراست باشد. امیرالمومنین در جملات حکیمانه خود می فرمایند: "بسا روزه داری که بهره ای جز تشنگی و گرسنگی خود ندارد و بسا شب زنده داری که چیزی جز رنج و بی خوابی به دست نیاورد . خوشا به احوال مومنان زیرک و خواب و افطار آنها. "
امساک از خوردن و آشامیدن راه ورود است ولی چگونه می توان از این ضیافت الهی با سربلندی خارج شد. خداوند تبارک و تعالی نجات از روزگار فتنه را که مانند تکه های شب ظلمانی جامعه را فرامی گیرد فقط با رجوع به قرآن میسر می داند. قرآنی که در این ماه نازل شده و برای انسانها بینه و فرقان را به ارمغان آورده و تنها راه نجات نیز تمسک به آن است.
قرآن تکلیف قلب های ضعیف را روشن نموده و راه رشد و گمراهی را تبیین کرده و اساس این امتحان را ولایتمداری و ولایت پذیری می داند. خداوند انسان ها را امتحان می کند حتی به بلند کردن صدا در پیشگاه پیامبر عظیم الشان و می فرماید اگر اصرار کنید که دربسیاری از امور به جای اینکه شما ولایت پذیر باشید او از شما پیروی کند یا او دنبال شما بیاید این روش در جامعه بدون تردید شمارا به زحمت و رنج خواهد انداخت. از این رو میزان تقوای قلوب انسان ها از طریق میزان اطاعت از رهبری و ولایت پذیری آنها می آزماید.
فرازهایی که در سوره حجرات نسبت به رفتار اجتماعی انسانها متذکر گردیده اگر در این ماه ضیافت الهی مراعات شود انسانهای مومن به آخرین مراحل تکاملی که همان رشد الهی است نایل خواهند شد. حال این شروط چیست که لازمه امساک در ضیافت الله می باشد.
خداوند تبارک و تعالی در این سوره با محور قرار دادن ولایت و اطاعت از پیامبر(ص) به طرح شروطی که این ضیافت الهی را تکمیل می نماید می پردازد و آنها را در دو بخش صلبی و ایجابی مطرح می نماید. در واقع انسانهایی که در این ماه مبارک امساک می نمایند می باید بدی ها و اخلاق رذیله را از خود صلب و در مقابل صفات نیک و اخلاق حمیده را در خود ایجاد نمایند. این که شما همیشه و بویژه در این ماه مبارک انسانها را مسخره نکنید شاید به تعبیر قرآن او بهتر از شما باشد. اینکه انسانها در این ماه غیبت دیگران را نکنند. در کلام خداوند غیبت تشبیه شده به اینکه فردی گوشت برادر مومن خود را بخورد. بدین ترتیب شرایط روزه دار از او ساقط می شود و این نص صریح قرآن است. ممکن است فردی روزه خود را با خوردن یا اشامیدنی افطار کند ولی غیبت یعنی خوردن گوشت برادر مرده که چقدر کراهت دارد. خداوند می فرماید در امور یکدیگر تجسس نکنید از سوءظن پرهیز کنید بسیاری از این هاف گناهان کبیره است . از بکار بردن القاب زشت برای یکدیگر اجتناب کنید. از یکدیگر عیب جویی نکنید. دیگران را به فسق متهم نکنید. با صلب این موارد، قلوب انسان ها به تقوای الهی آزمایش می شود.
در مقابل این موارد صلبی، موارد ایجابی نیز وجود دارد. قرآن تمام مومنین را با یکدیگر برادر می داند و می فرماید بین دو برادری که با یکدیگر اختلاف دارند را اصلاح کنید. همیشه اختلاف، میان دو نفر شروع می شود و در اجتماع تسری می یابد. این اصلاح را نیز خداوند نشانه تقوا می داند. همچنین در جامعه نسبت به هر خبری که انتشار پیدا می کند تحقیق کنید. اگر این کار انجام نشود جامعه به سمت نادانی و جهالت فرومی رود و عاقبت پشیمانی به سراغ آنها خواهد آمد. پیامبر عزیز در تشریح این ماه مبارک فرموده اند شهر المساوات، ماه همدردی، برابری و برادری. این موضوع نشان می دهد که چقدر اصلاح ذات البین و باز کردن گره کور اختلاف اهمیت دارد. به این ترتیب در این ماه مبارک ایمان، محبوب انسانها می گردد و قلوب مومنین مزین به تقوای الهی می شود، انشالله .