دبیر همایش منطقه‌یی اسلام و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی با بیان این‌که این همایش برای تبیین اصول حقوق بشر دوستانه اسلام برگزار شده است از اندیشمندان جهان و محافل علمی و دانشگاه‌های اروپایی خواست تا درهای خود را بر روی معارف غنی اهل بیت (ع) باز کنند.
آیت‌الله محسن اراکی، دبیر همایش منطقه‌یی اسلام و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی در این همایش اظهار داشت: جامعه‌ی بشری و روابط اجتماعی انسان از دیدگاه قرآن باید بر پایه‌ی عدل سامان یابد. آنچه در تاریخ گذشته بشر از ستم، تجاوز، جنگ و کشتار می‌بینیم صرفا بر اساس خواست ستمکاران بوده است لذا نقطه‌ی آغازین برقراری صلح این است که حکومت در اختیار عادلان قرار گیرد.
وی افزود: این حکومت راه برقراری صلح و آسایش در جامعه بشر است. آنچه در جامعه بشری از جنگ و کشتار می‌بینیم در واقع پایمال شدن حقوق انسان‌ها در عرصه‌ی خونریزی‌های مسلحانه‌ی بی‌هدف یا محروم شدن انسان‌ها از بهره‌های زندگی است.
وی با اشاره به اینکه بیش از 95 درصد جامعه بشری از بهره‌های نعمت‌های خدایی محروم هستند، اگفت: این محرومیت گسترده که شرق تا غرب را فراگرفته است در نتیجه‌ی در اختیار بودن قدرت در دست ستمکاران است.
اراکی با بیان اینکه نقطه‌ی آغازین صلح و صفا آن است که قدرت در اختیار عادلان قرار گیرد، گفت: وقتی قدرت در دست ستمکاران باشد آن را که ما امروز از جنگ و کشتار در جای جای جهان می‌بینیم تحقق می‌یابد .خونریزی‌ها و کشتارهای جمعی در نتیجه قدرت گرفتن جاهلان در جامعه بشر گسترش یافته است.
دبیر همایش منطقه‌یی اسلام و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی با اشاره به مبعوث شدن پیامبر برای برقراری صلح و عدل در جهان، گفت: برقراری عدل در جامعه انسانی در گرو آن است که قدرت در دست عادلان عاقل قرار گیرد.
وی ادامه داد: قوانین مربوط به جنگ در اسلام آن روز که اسلام در جزیره العرب ظهور پیدا کرد تبیین شد. در اسلام تأکید شده است که اگر جنگی برای براندازی ظلم صورت می‌پذیرد باید با رهبری عادلی باشد که بر پیاده شدن اصول جنگ و محبت و انسان‌دوستی نظارت کند و بر این مبناست که معتقدیم نخستین کتاب در اصول حقوق بشر دوستانه قرآن کریم است.
وی ادامه داد: این همایش به منظور تبیین این اصول برپا شده تا جوامع علمی با دیدگاه‌های اسلام آشنا شوند.
اراکی در پایان با بیان اینکه حقایق اسلام در دنیای کنونی به طور گسترده تحریف شده است از اندیشمندان جهان و محافل علمی و دانشگاه‌های اروپایی خواست تا درهای خود را بر روی معارف غنی اهل بیت (ع) باز کنند.
آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در پیام خود به این همایش ، گفت: اسلام آیین صلح و دوستی است و جنگ را هم‌ردیف صائقه‌های آسمانی و زمین لرزه‌های ویرانگر می‌داند.
آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی با بیان اینکه اسلام همه‌ی جهانیان را دعوت به صلح و صفا می‌کند، گفت: اسلام اجازه نمی‌دهد اگر کسی به سوی مسلمانان دست صلح و دوستی دراز کرد به خاطر منافع مادی دست او را عقب بزند چون آثار مرگبار جنگ‌ها و تبعات آن به قدری زیاد است که عواطف انسان‌ها را سخت جریحه‌دار می‌کند. به همین دلیل برای کاستن از این آثار مرگبار دستور می‌دهد اگر جنگی بر مسلمانان تحمیل شد مسائل انسانی و اخلاقی را حتی در میدان جنگ فراموش نکنند. متعرض به غیرنظامیان، زنان و کودکان نشده و حتی محیط زیست را آلوده نسازند.
این مرجع تقلید در ادامه با اشاره به اختراع سلاح‌های کشتار جمعی از سوی غربیان و به کارگیری آن گفت: در عصر ما نه فقط انسان‌های بی‌گناه بلکه حیوانات و مزارع و محیط زیست به خاطر وجود این سلاح‌ها سخت به خطر افتاده و آثار مرگبار آن گاهی تا ده‌ها و یا شاید تا قرن‌ها باقی می‌ماند و به مصائب جامعه انسانی می‌افزاید.
وی در ادامه با بیان اینکه اسلام ترور را در همه‌ی ابعاد محکوم کرده است، گفت: افزوده شدن ترورهای وحشتناک کور از خدا بی‌خبران وحشی‌صفت که عمدتا متوجه زنان و کودکان بی‌گناه و غیرنظامیان است بر این مصائب می‌افزاید.
مکارم شیرازی از همه‌ی انسان‌های بیدار و باایمان دعوت کرد تا با کمک‌های بشردوستانه خود از این آلام انسانی کاسته و به کمک معلولان و مجروحان شتافته و خانه‌های ویران‌شده را بازسازی کنند و تا آنچه در توان دارند محیط زیست را از آلودگی‌ها نجات دهند.
این مرجع تقلید در پایان اظهار امیدواری کرد با تشکیل این همایش‌های مؤثر و مفید، زمینه‌ی همکاری عمومی فراهم شده و بشریت به یکی از اهدافش دست یابد.
در ادامه رییس دانشگاه تهران با انتقاد از شیوه‌های درسی حوزه‌های علمیه، تاکید حوزه‌ها بر برخی کتب را زیاد دانست و گفت که برخی کتاب‌ها بیش از اندازه در متون درسی حوزه‌های علمیه مورد بحث قرار گرفته‌اند این در حالی است که در مورد برخی کتاب‌ها کار مهمی انجام نشده است.
آیت‌الله عمید زنجانی اظهار داشت: احساس غرور و شعف می‌کنم که پس از سال‌ها انتظار این همایش برگزار شد؛ البته این دومین همایش اسلام و حقوق بشر دوستانه است و اولین همایش، چند سال پیش در دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد.
وی گفت: من از سال 1337 یعنی از 48 سال پیش تا به حال در مورد این مساله قلم‌زنی کرده‌ام و اولین مقاله من تحت عنوان دکترین صلح در اسلام در سال 37 در قم چاپ شد و محصول کارهایم 5 جلد کتاب است که در مورد حقوق بین‌المللی اسلام تالیف شده است.
عمید زنجانی با انتقاد از این نظریه که در زمینه حقوق بشر اسلامی، کاری نشده است، اظهار داشت: مستندات کافی در این زمینه بسیار وجود دارد و مشکل ما این است که قاعده‌سازی نکرده‌ایم. به طور مثال کتاب معروفی توسط محمد بن حسن شیبانی تالیف شده است که هم‌اکنون متن درسی دانشگاه هاروارد آمریکاست. کتاب‌های دیگری نیز همچون انسان‌دوستی در اسلام و اسلام و حقوق بین‌المللی عمومی از جمله تالیفات مسلمانانی است که در دانشگاه‌های معروف دنیا تدریس می‌شود.
وی عنوان کرد: حقوق بشر دوستانه در اسلام فقط مربوط به اسرا نیست بلکه از ابتدای جنگ تا خاتمه آن که 15 مرحله است را شامل می‌شود و سیره عملی پیامبر (ص) در تمامی این مراحل به عنوان نماد حقوق بشر اسلامی است.
رییس دانشگاه تهران با انتقاد از شیوه‌های درسی حوزه‌های علمیه، اظهار داشت: کتاب‌هایی همچون صلوه، صوم، مکاتب، بیش از اندازه در متون درسی حوزه‌های علمیه مورد بحث قرار گرفته‌اند و این در حالی است که کتاب جهاد کمتر مورد توجه قرار گرفته و کار مهمی در این زمینه انجام نشده است.
وی گفت: بنده چون نذر شرعی کرده‌ام تمام عمرم را از 50 سال گذشته برای تحقیق در مورد کتاب جهاد اسلام صرف کنم، به این کار روی آورده‌ام و درصدد بوده‌ام تا کتاب جهاد را به زبان روز تالیف نمایم و هم اکنون با وجود 5 جلد کتاب در این مورد، ادعا می‌کنم که در آغاز راه هستم.
عمید زنجانی افزود: در 50 سال اخیر حرکت مناسبی در این زمینه انجام شده و امید به نتیجه رسیدن آن را داریم و بنده نیز تلاش زیادی از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام داده‌ام تا درس حقوق بشر اسلامی را درس رسمی دانشگاهی کنم و البته موفق نیز شدم و اولین کتاب را خودم نوشتم و خودم نیز برای اولین بار آن را تدریس کردم.
وی با تشریح قواعد اسلام در مورد جهاد، عنوان داشت: جهاد در اسلام آخرین راه حل است و با جنگ معمول در دنیا که اثر تخریبی و کشتاری دارد، فرق دارد و جهاد اسلامی برای احیا و زنده‌کردن است.
رییس دانشگاه تهران، با انتقاد از این که عده‌ای اصل در قرآن را صلح مبتنی برای عدالت می‌دانند، اظهار داشت: عدالت مقوله‌ای است که هر کسی از آن تعریفی ارائه می‌دهد و تعریف واضحی پیدا نکرده است و به نظر می‌آید اصل در قرآن را صلح از طریق نفی تجاوز بدانیم، تعبیری بهتر است چرا که تجاوز در حقوق بین‌الملل، تعریف دقیقی دارد.
وی در عین حال تصریح کرد: البته اسلام، صلح مطلق و صلح گرگ و میش را هرگز نمی‌پذیرد و دنیای امروز نیز به این نتیجه رسیده است که دفاع مشروع حق است اگر چه به لحاظ تفاوت معانی حقوق، نحوه دفاع مشروع متفاوت است.
مفتی عام کشور سوریه نیز در ادامه با بیان این که غرب در تلاش است تا پیشرفت علمی ایران را منکوب کند، تاکید کرد که ایران علم را در خدمت بشر گرفته و آن را علیه بشریت استفاده نمی‌کند.
دکتر شیخ احمد محمد حسون مفتی عام کشور سوریه اظهار داشت: توهینی که امروزه در غرب به پیامبر اسلام (ص) صورت می‌گیرد، ناشی از جهل غرب و تقصیر و کوتاهی ماست. ما فکرمان را به عالم انتقال ندادیم و همین‌طور ساکن ماندیم.
وی گفت: آمریکا امروز همان دولت عباسی قدیم است که راه ظلم و جنایت به بشر را در پیش گرفته است و همواره سعی در مانع شدن از پیشرفت کشورهای اسلامی دارد.
حسون، ابراز امیدواری کرد ایران بتواند در سال جاری، ایده‌ها و سیره‌ی پیامبر (ص) را به جهانیان ارایه دهد.
مفتی عام کشور سوریه اظهار داشت: غربی‌ها می‌کوشند تا در پیشرفت علمی ایران، آن را منکوب کنند، در حالی که ایران علم را در خدمت بشر گرفته و آن را علیه بشریت استفاده نمی‌کند.
وی با تاکید بر این‌که وظیفه‌ی هلال احمر و صلیب سرخ پس از جنگ صورت می‌پذیرد، اظهار داشت: وظیفه‌ی ما سنگین‌تر و مربوط به قبل از جنگ است. ما امتی هستیم که فکرمان را برای ابنای بشریت جهت به کارگیری علم در خدمت بشریت و تعالی و ارزش انسان به کار گرفته‌ایم.
مفتی عام کشور سوریه گفت: امروزه نیاز داریم معارف اسلام را با لغت و روش جدید به تمام عالم ارایه دهیم.
وی، ایران را کشور نمونه در استفاده‌ی صحیح از سلاح نامید و گفت: دولت ایران نه دولتی مذهبی و نه دولتی قبیله‌ای است بلکه دولت تمام عالم است.
مفتی عام کشور سوریه گفت: سلام بر تو ای جمهوری اسلامی ایران که در پی جنگ نیستی و از این جهت همواره در مسیر پیشرفت حرکت کرده‌ای.
وی در پایان گفت: این جلسه، جلسه‌ی بسیار مهمی است که در تلاش برای احقاق حقوق انسانیت است و چنین جلساتی ارزشش کمتر از نماز نیست بلکه نماز در راه خدمت به بشریت است.