محسن پاک آیین:
سایت جنجال آفرین ویکی‌لیکس انتشار اسناد خود را با ارائه بیش از 250 هزار سند محرمانه و غیر محرمانه آغاز کرده است.انتشار این اسناد از ابعاد زیر می تواند مورد بررسی قرار گیرد:

1. نخست باید به سابقه پیدایش ویکی‌لیکس توجه کرد.ویکی لیکس،بر اساس تعریف ویکی پدیا،یک سازمان غیر انتفاعی،بین‌المللی است که در سوئد پایه‌گذاری شده و هدف اصلی آن افشای اطلاعات و اسناد توسط منابع ناشناس است. وب‌گاه ویکی‌لیکس که در سال ۲۰۰۶ افتتاح شد، توسط انتشارات سان‌شاین اداره می‌شود. در طول یک‌سال از آغاز فعالیت، وب‌گاه ادعا کرده است که بیش از 2/1 میلیون مدرک و سند در اختیار دارد.جولین آسانژ که یک فعال اینترنتی استرالیایی است ، رئیس میکی لیکس می باشد.

2. واژه لیک در انگلیسی به معنای درز کردن است و اصولا ویکی لیکس برای افشای اطلاعات محرمانه تاسیس شده و بسار بعید است ، نهادی که به دنبال افشای این قبیل اطلاعات است،با سازمان‌های اطلاعاتی مرتبط و وابسته نباشد.به عبارتی ویکی لیکس علیرغم اینکه در تلاش است تا ثابت کند یک نهاد غیر دولتی است، ولی برای کسب اطلاعات محرمانه می بایست به چند نهاد اطلاعاتی دنیا از جمله سیا و موساد متصل بوده و برای اهداف مشخصی با آن ها همکاری می‌کند.

3. تا قبل از انتشار اطلاعات اخیر،ویکی‌لیکس فاقد شهرت جهانی بود و برای گردانندگان آن ضرورت داشت تا این وب گاه معروف شود و بتواند با سایت هایی همانند گوگل و ویکی پدیا رقابت کند. لذا بنظر می رسد یکی از اهداف جنجال اخیر افشای اطلاعات ،در جهت مشهورشدن این سایت در سطح جهانی برای تحقق اهداف بعدی بوده است.

4.افشای اسناد محرمانه ،اگر چه به عنوان یک حرکت ضد آمریکائی تلقی شده اما عمدتا سه کشور چین روسیه و ایران را هدف قرار داده است.می دانیم از سال های دور، اولویت سیاست های خارجی دولت های آمریکا ، تهدید چین، انزوای روسیه و مهار ایران بوده و اطلاعاتی که توسط ویکی لیکس منتشر شده نیز در امتداد همین سیاست می باشد.برای مثال اطلاعات منتشره در مورد رابطه چین با کره شمالی ، چین با ژاپن و چین با کره جنوبی،در مسیرایجاد اختلال در مناسبات چین با کره شمالی , کره جنوبی و ژاپن بوده است. همین موضوع در مورد رابطه روسیه با کشور‌های بلو‌ک شرق , آسیای مرکزی و قفقاز و اتحادیه اروپا نیز صدق می کند.در واقع اطلاعات منتشر شده در جهت انزوای روسیه بوده و قصد داشته تا نقش روسیه را از معادلات جهانی و منطقه ای کاهش دهد.

5. اطلاعات منتشر شده راجع به مناسبات ایران و کشورهای پیرامونی نیز دقیقا با هدف ایجاد تفرقه میان ایران و این کشورها برای مثال صدمه زدن به رابطه ایران و اعراب، ایران و افغانستان، ایران و ترکیه و ایران با آسیای مرکزی،چین و روسیه و حتی اتحادیه اروپاست .ویکی لیکس با نشر این اطلاعات به دنبال آن است تا به سیاستی که ایران هسته‌ای را برای جهان خطرناک می داند، بیشتر دامن بزند. 6.ویکی لیکس برای تظاهر به بیطرفی،اطلاعات سوخته ای را نیز در مورد سیاست های آمریکا منشر کرده و رسانه های غربی نیز خشم کاخ سفید از انتشار این اسناد را بزرگنمائی کرده اند.برای مثال ویکی لیکس 92 هزار سند ارتش آمریکا راجع به افغانستان را فاش کرده که در آن ها  به نقش ایران در بی‌ثباتی افغانستان اشاره داشته است.اما طبیعتا انتشار این اسناد نباید آمریکا را خشمگین کند چرا که در جهت تخریب روابط ایران و افغانستان است.لذا به سهولت می توان دریافت که نارضایتی آمریکا از انتشار این اسناد تنها یک ژست عوامفریبانه است و بر هدایت این جریان توسط سازمان های اطلاعاتی آمریکا دلالت دارد.بنظر می رسد سازمان های اطلاعاتی آمریکا،با متحدان درجه اول خود نظیر اروپای غربی،برای افشای این اسناد هماهنگی کرده وافشای این اسناد رابطه آمریکا با کشور‌های اروپایی و متحدانش را خدشه دار نمی‌کند.

6. در مجموع بنظر می رسد افشای این اسناد حرکتی جدید در جنگ نرم آمریکا علیه کشورهای مخالف یا رقیب خود می باشد.به عبارتی این اقدام می تواند در جهت منافع سیاست خارجی آمریکا و برای ایجاد خورا ک‌ جدید برای رسانه‌های وابسته جهت اختلا در روابط خارجی کشورهای هدف تلقی گردد.

اما نکته مهم اینکه افشای این اسنادممکن است مقدمه ای برای اقدامات زنجیره ای دیگری بر علیه مخالفین و رقبای آمریکا و از جمله جمهوری اسلامی ایران باشد.موضوعی که باید دقیقا از سوی کارشناسان مورد ارزیابی قرار گرفته و منشاء تدابیر لازم برای جلوگیری از آسیب های احتمالی گردد.